การพัฒนารูปแบบชุมชนต้นแบบที่เป็นมิตรสำหรับผู้สูงอายุต่อคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ แบบมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในชุมชน กรณีศึกษา จังหวัดแพร่

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและศึกษาผลของรูปแบบชุมชรต้นแบบที่เป็นมิตรสำหรับผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในชุมชน จังหวัดแพร่ กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วย 1) ผู้นำชุมชนและผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง จำนวน 25 คน 2) ผู้สูงอายุ จำนวน 306 คน เก็บข้อมูลโดยแบบสอบถาม และสนทนากลุ่ม นำข้อมูลมาวิเคราะห์เนื้อหา สถิติเชิงพรรณนา และสถิติเชิงอนุมาน paired t-test

ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบ คือ การดำเนินงานโดยมีส่วนร่วมของชุมชน และภาคีเครือข่ายทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ซึ่งสอดคล้องกับหลักการของ PAR ได้รับการพัฒนา 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การประเมินชุมชนตามแนวคิดของเมืองที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุขององค์การอนามัยโลก 2) การวิเคราะห์ความต้องการหรือประเด็นที่ต้องพัฒนา 3) การวางแผนพัฒนา 4) การคืนข้อมูลให้ชุมชน และนำเสนอต่อผู้บริหารเพื่อเสนอเป็นนโยบายและนำเข้าเทศบัญญัติ 5) การประเมินผลและสะท้อนข้อมูลกลับเพื่อการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เกิดรูปแบบการพัฒนาชุมชนที่เป็นมิตรสำหรับผู้สูงอายุต้นแบบของจังหวัดแพร่ ตาม 8 องค์ประกอบของเมืองที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุขององค์การอนามัยโลก ผลการศึกษาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในชุมชนต้นแบบ ก่อนและหลังการดำเนินงาน พบว่า คะแนนคุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้สูงอายุหลังการดำเนินงานเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) รายด้าน พบว่า คะแนนคุณภาพชีวิตด้านจิตใจ
ด้านสัมพันธภาพทางสังคม และด้านสิ่งแวดล้อมของผู้สูงอายุ ภายหลังการดำเนินงานเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ในขณะที่คะแนนคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพกาย
มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นแต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.07)

คำสำคัญ:  ชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ  การมีส่วนร่วม  คุณภาพชีวิต