การพัฒนาความรอบรู้ของอาสาสมัครสาธารณสุข เพื่อเข้าถึงบริการร้านยา Common illness เทศบาลนครนครสวรรค์

บทคัดย่อ

การส่งเสริมการเข้าถึงร้านยา Common illness เพื่อลดความแออัดของผู้ป่วยในโรงพยาบาล โดยการส่งเสริมความรอบรู้ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตามนโยบายกลไกล 3 หมอ และ 30 บาทรักษาทุกที่ของกระทรวงสาธารณสุข การวิจัยและพัฒนานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความรอบรู้ของอาสาสมัครสาธารณสุข เพื่อเข้าถึงบริการร้านยา Common illness ในเทศบาลนครนครสวรรค์ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ เภสัชกรร้านยาที่เข้าร่วมโครงการร้านยา Common illness จำนวน 11 คน และอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จำนวน 98 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม และรูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ฯ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตฐาน ทดสอบความแตกต่างคะแนนเฉลี่ยด้วยสถิติ paired samples t-test วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis) นำเสนอข้อมูลแบบการพรรณนาเชิงวิเคราะห์ (Descriptive Analysis) ผลการศึกษาพบว่า ระยะที่ 1 มีร้านยา Common illness ในเขตเทศบาล 6 ร้าน พบผู้ป่วยบัตรทองเฉลี่ยเดือนละ 85.88 รายต่อร้าน นอกเขตเทศบาล 5 ร้าน พบผู้ป่วยบัตรทองเฉลี่ยเดือนละ 180.5 รายต่อร้าน ระยะที่ 2 รูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ฯ โดยใช้แนวคิดแบบจำลองความรอบรู้ V-Shape ร่วมกับกลยุทธ์ในการบอกต่อข่าวสาร ระยะเวลา 12 สัปดาห์ โดยมีการอบรมเชิงปฏิบัติการ การใช้สื่อ Social media และฝึกทักษะสร้างประสบการณ์การเข้าถึงร้านยา Common illness และระยะที่ 3 ประเมิลผลหลังการใช้รูปแบบฯ พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีความรอบรู้ฯ เพิ่มขึ้น 4.48 คะแนน ช่วงเชื่อมั่น 95% อยู่ระหว่าง 3.91 ถึง 5.05 ระยะที่ 4 ประเมินผลการเข้าถึงร้านยา Common illness พบว่า ผู้ป่วยบัตรทองในเขตเทศบาล เข้าถึงร้านยา Common illness เฉลี่ยเพิ่มขึ้น ร้อยละ 149.67 ส่วนนอกเขตเทศบาลที่ไม่ใช้รูปแบบฯ พบว่า ผู้ป่วยบัตรทอง เข้าถึงร้านยา Common illness เฉลี่ยเพิ่มขึ้น ร้อยละ 13.21 สรุปผล การส่งเสริมความรอบรู้แก่อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ด้วยแบบจำลองความรอบรู้ V-Shape ร่วมกับกลยุทธ์ในการบอกต่อข่าวสาร สามารถเพิ่มการเข้าถึงบริการร้านยา Common illness ของผู้ป่วยบัตรทองได้อย่างมีประสิทธิภาพ