ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณน้ำฝนกับอุบัติการณ์ของโรคในท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

โรคติดเชื้อที่เกี่ยวข้องกับฤดูฝน เช่น โรคมือเท้าปาก โรคเมลิออยโดสิส โรคฉี่หนู และโรคพิษจากเห็ด มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในช่วงฤดูฝน อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีการศึกษาความสัมพันธ์เชิงปริมาณระหว่างปริมาณฝนกับจำนวนผู้ป่วยแต่ละโรค การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงสหสัมพันธ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณฝนเฉลี่ยรายเดือนกับจำนวนผู้ป่วยโรคที่เกี่ยวข้องกับฤดูฝน และคำนวณอัตราเสี่ยงของจำนวนผู้ป่วยแต่ละโรคเมื่อปริมาณฝนเพิ่มขึ้น 1 มิลลิเมตร โดยรวบรวมข้อมูลผู้ป่วยจากระบบเฝ้าระวังโรค 506 และปริมาณฝนจากคลังข้อมูลน้ำแห่งชาติระหว่างเดือนมกราคม พ.ศ. 2561 – กรกฎาคม พ.ศ. 2567 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติสหสัมพันธ์เพียร์สันและตัวแบบเชิงเส้นนัยทั่วไป (Generalized Linear Model: GLM) ผลการวิจัยพบว่า ปริมาณฝนมีความสัมพันธ์เชิงบวกในระดับปานกลางกับจำนวนผู้ป่วยโรคพิษจากเห็ด (r = 0.603, p-value < .001) และมีความสัมพันธ์เชิงบวกในระดับต่ำกับโรคมือเท้าปาก (r = 0.326, p-value = .003) ส่วนโรคเมลิออยโดสิสและโรคฉี่หนูไม่มีความสัมพันธ์ที่มีนัยสำคัญทางสถิติ อัตราเสี่ยงของโรคพิษจากเห็ดเพิ่มขึ้นร้อยละ 1 เมื่อปริมาณฝนเพิ่มขึ้น 1 มิลลิเมตร (IRR = 1.01, 95% CI: 1.008-1.012, p-value < .001) สรุป ปริมาณฝนมีความสัมพันธ์กับจำนวนผู้ป่วยโรคพิษจากเห็ดและโรคมือเท้าปากในจังหวัดศรีสะเกษ ข้อมูลนี้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการคาดการณ์การระบาดของโรคและการวางแผนป้องกันโรคที่เกี่ยวข้องกับฤดูฝน