ความรอบรู้ด้านสุขภาพและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

โรคไข้เลือดออกเป็นโรคติดเชื้อไวรัสที่แพร่ระบาดจากยุงสู่คน โดยเฉพาะในฤดูฝนที่เอื้อต่อการแพร่พันธุ์ของยุงลาย การศึกษาความรอบรู้ด้านสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านจึงมีความจำเป็นเพื่อเสริมสร้างการป้องกันและควบคุมโรคอย่างยั่งยืนในชุมชน การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้ด้านสุขภาพและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น จำนวน 108 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม วิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วยสถิติ Simple logistic regression นำเสนอด้วย crude odd ratio (COR), 95% confidence intervals (95%CI) และระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการศึกษาพบว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพอยู่ในระดับต่ำถึงปานกลาง ร้อยละ 81.48 พฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกอยู่ในระดับดีร้อยละ 82.41 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ได้แก่ การเข้าถึงข้อมูล (COR=4.32; 95%CI: 1.42 ถึง 13.05; p-value=0.010) ทักษะการจัดการตนเอง (COR=3.67; 95%CI: 1.27 ถึง 10.59; p-value=0.016) ทักษะการรู้เท่าทันสื่อ (COR=4.19; 95%CI: 1.29 ถึง 13.64; p-value=0.017) และทักษะการตัดสินใจ (AOR=10.14; 95%CI: 2.26 ถึง 47.77; p-value=0.003) สรุป การที่จะมีพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกได้เหมาะสมนั้น ควรเน้นการส่งเสริมโดยให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านได้รับการพัฒนาทักษะความรอบรู้ด้านสุขภาพ โดยการปรับความคิดและการตั้งเป้าหมายที่สำคัญ ผ่านกิจกรรม สื่อ หรือช่องทางต่าง ๆ ซึ่งจะทำให้เกิดความตระหนักถึงการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก