ผลของการพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยใช้เครื่องช่วยหายใจ ห้องผู้ป่วยหนัก โรงพยาบาลเลย

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยที่มีภาวะระบบหายใจล้มเหลว มีความจำเป็นต้องใช้ท่อช่วยหายใจและเครื่องช่วยหายใจ ซึ่งทำให้เกิดความไม่สุขสบายและกระตุ้นให้ร่างกายหลั่งสารคัดหลั่งเพิ่มมากขึ้น ประกอบกับการนอนโดยใช้เครื่องช่วยหายใจเป็นระยะเวลานาน ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ระบบทางเดินหายใจ ปี 2560 พบว่ามีผู้ป่วยทั้งหมด 692 คน ใส่ท่อช่วยหายใจและใช้เครื่องช่วยหายใจ 610 คน ร้อยละ 88.40 มีอัตราการเลื่อนหลุดของท่อช่วยหายใจ 4.5 ต่อ 1,000 วันใช้เครื่องช่วยหายใจ อัตราการเกิดปอดอักเสบสัมพันธ์กับเครื่องช่วยหายใจ 8.3 ต่อ1,000วันใช้เครื่องช่วยหายใจ สาเหตุเกิดจากพยาบาล มีความรู้ ทักษะ ประสบการณ์ที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ยังพบว่าแนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยเครื่องช่วยหายใจไม่เป็นปัจจุบัน ไม่สอดคล้องกับบริบทของปัญหาของผู้ป่วย รวมทั้งวิวัฒนาการของเครื่องมือแพทย์ที่ก้าวหน้าและทันสมัยมากขึ้น ผู้วิจัยจึงพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยใช้เครื่องช่วยหายใจ โดยประยุกต์ใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการ 3 วงรอบๆ ละ 4 ขั้นตอน  ได้แก่ การวางแผน การปฏิบัติการ การสังเกตการณ์ และ การสะท้อนกลับเพื่อนำสู่การปรับปรุงแก้ไขในวงรอบต่อไป วงรอบที่ 1-2 กลุ่มผู้วิจัยพัฒนาแนวปฏิบัติ 6 แนวทาง 1) ส่งเสริมการได้รับออกซิเจนเพียงพอ 2) การดูแลให้ทางเดินหายใจโล่ง 3) การดูแลด้านกิจวัตรประจำวัน 4) การป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากเครื่องช่วยหายใจ 5) การดูแลไม่ให้เนื้อเยื่อหลอดลมเกิดแผลจากท่อช่วยหายใจ และ 6) การดูแลการทำงานของเครื่องช่วย และพัฒนาแนวปฏิบัติเพิ่ม 1 แนวทาง คือ การดูแลผู้ป่วยในการหย่าเครื่องช่วยหายใจ วงรอบที่ 3 ปรับปรุงแนวปฏิบัติและพัฒนาแนวปฏิบัติเพิ่ม 1 แนวทาง คือ การลดความวิตกกังวลของผู้ป่วยในการหย่าเครื่องช่วยหายใจ

ผลการศึกษาพบว่าการใช้แนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยใช้เครื่องช่วยหายใจทำให้มีการปฏิบัติการพยาบาลครอบคลุมทั้ง 8 แนวทางมากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Friedman Test Asymp. Sig < 0.01, Mean Rank: 1.71, 2.47, 2.91 และ 2.91)  ส่งผลให้ผู้ป่วยมีอัตราการเกิดปอดอักเสบสัมพันธ์กับเครื่องช่วยหายใจลดลงจาก 14.00 เหลือ 11.34 ต่อ1,000วันที่ใช้เครื่องช่วยหายใจ อัตราการเลื่อนหลุดของท่อช่วยหายใจลดจาก 6.68 เป็น 4.73 ต่อ1,000วันที่ใช้เครื่องช่วยหายใจ (ข้อมูลก่อนและหลังการใช้แนวปฏิบัติ 3 เดือน) และความพึงพอใจต่อการใช้แนวปฏิบัติอยู่ในระดับสูง ร้อยละ 95.00  ปัจจัยความสำเร็จเกิดจากการมีส่วนร่วมของพยาบาลในหน่วยงานทำให้เกิดการทบทวนสถานการณ์ เข้าใจเหตุปัจจัยและความเชื่อมโยงของแต่ละปัญหา เห็นความสำคัญของการแก้ปัญหาเชิงระบบ แบ่งปันความรู้ ประสบการณ์ ร่วมกันพัฒนาศักยภาพของหน่วยงานเพื่อพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยใช้เครื่องช่วยหายใจ ส่งผลให้ผู้ป่วยได้รับการพยาบาลครอบคลุมตามเกณฑ์และลดภาวะแทรกซ้อนที่ป้องกันได้