ปัจจัยที่มีผลต่อระดับความรุนแรงของภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น

บทคัดย่อ

ภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นทำให้เกิดผลกระทบต่อร่างกายทั้งระบบและเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆตามมาได้ ปัญหาของการวินิจฉัย คือ เครื่องมือที่ใช้ในการตรวจมีอยู่อย่างจำกัด จึงมีการนำปัจจัยทางกายภาพหรือลักษณะเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคมาใช้ในการคัดกรองและค้นหาผู้ป่วยที่สงสัยภาวะนี้ เพื่อให้ได้รับการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้องและรวดเร็วมากขึ้น ซึ่งจะนำไปสู่การรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสม

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นในระดับความรุนแรงต่างๆ

วิธีการศึกษา: เป็นการวิจัยเชิงสมุฏฐานโดยศึกษาจากเหตุไปหาผลในผู้ป่วยที่มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นที่ได้รับการตรวจ Polysomnography ที่เข้ารับการรักษาที่คลินิกนอนกรน โรงพยาบาลชัยภูมิ ตั้งแต่เดือนกันยายน พ.ศ. 2560 ถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2562 โดยแบ่งผู้ป่วยเป็นกลุ่มระดับน้อย และกลุ่มระดับปานกลางถึงรุนแรง เพื่อเปรียบเทียบปัจจัยทางกายภาพหรือลักษณะเสี่ยงของทั้งสองกลุ่ม

ผลการศึกษา: มีผู้ป่วย 468 คนถูกคัดเข้าสู่การศึกษา เป็นเพศชาย ร้อยละ 67 ผู้ป่วย ร้อยละ 70 มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นระดับปานกลางถึงรุนแรง ลักษณะเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิดภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นระดับปานกลางถึงรุนแรงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ เพศชาย ดัชนีมวลกาย 25 กิโลกรัมต่อตารางเมตรขึ้นไป ความยาวรอบคอ 35 เซนติเมตรขึ้นไป ความดันโลหิต systolic 140 มิลลิเมตรปรอทขึ้นไป เป็นโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน และลิ้นไก่โต แต่เมื่อนำลักษณะเสี่ยงดังกล่าวมาวิเคราะห์แบบ multivariable logistic regression พบว่า มีเพียงความยาวเส้นรอบคอ เป็นโรคความดันโลหิตสูง และมีลิ้นไก่โตเท่านั้นที่มีความแตกต่างของทั้งสองกลุ่มอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

สรุป: การนำลักษณะเสี่ยงที่เป็นตัวบ่งชี้ภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นระดับปานกลางถึงรุนแรงมาใช้ในเวชปฏิบัติ ช่วยให้แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปหรือโสต ศอ นาสิกแพทย์ สามารถคัดกรองผู้ป่วยเพื่อตรวจวินิจฉัยตามลำดับความเร่งด่วนได้และผู้ป่วยได้รับการรักษาที่เหมาะสมต่อไป