รายจ่ายการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์ในประเทศไทย พ.ศ.2551-2554

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประมาณการรายจ่ายในการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์ในประเทศไทยระหว่างปี พ.ศ. 2551 ถึง 2554 รูปแบบการศึกษา อ้างอิงตามแนวทางของโครงการเอดส์แห่งสหประชาชาติ (UNAIDS) โดยนำเสนอเฉพาะข้อมูลทรัพยากรภาครัฐ และองค์กรเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศ ไม่รวมค่าใช้จ่ายด้านเอดส์ของครัวเรือนและภาคเอกชน

ผลการศึกษาพบว่า รายจ่ายในการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์ของประเทศเพิ่มขึ้นจาก 6,928.25 ล้านบาทในปี 2551เป็น 9,921.65 ล้านบาท ในปี 2554 (153.79 บาทต่อประชากร) โดยรายจ่ายด้านเอดส์ ปี 2554 คิดเป็นร้อยละ 0.09 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมประชาชาติ หรือ ร้อยละ 2.43 ของรายจ่ายสุขภาพทั้งหมด โดยใช้แหล่งการคลังสุขภาพภายในประเทศเป็นหลักในการดูแลรักษาโรคเอดส์ โดยคิดเป็นร้อยละ 84.29 ในปี 2553 และร้อยละ 83.93 ในปี 2554 ของค่าใช้จ่ายทั้งหมด สำหรับแหล่งการคลังสุขภาพนอกประเทศมีสัดส่วนของรายจ่ายในกิจกรรมเพื่อการป้องกันโรคมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 41.56 สัดส่วนในการรักษา มีเพียงร้อยละ 8.98 ทั้งนี้ ผู้รับประโยชน์หลักจากการใช้จ่ายด้านเอดส์คือ กลุ่มผู้ใหญ่และวัยหนุ่มสาวโดยไม่แบ่งเพศ โดยรายจ่ายส่วนใหญ่ถูกใช้กับ กิจกรรมด้านการรักษาเป็นหลัก

ช่วง 4 ปีที่ผ่านมา รายจ่ายในการดำเนินการด้านเอดส์ปรับตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะรายจ่ายต่อผู้ติดเชื้อที่ยังมีชีวิต พบว่า มีมูลค่าสูงขึ้นอย่างเห็นได้ชัด กล่าวคือเพิ่มขึ้นจาก 13,010.26 บาทต่อรายในปี 2551 เป็น 20,594.16 ในปี 2554 เนื่องจากจำนวนผู้ติดเชื้อๆ ที่ยังมีชีวิตอยู่ที่มีจำนวนลดลงซึ่งเป็นผลมาจากความสำเร็จ ในการควบคุมการระบาดและจำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่ที่มีแนวโน้มลดลง แต่ต้นทุนยาต้านไวรัสฯ ต่อผู้ป่วยต่อปีกลับเพิ่มสูงขึ้น ประกอบกับจำนวนผู้รับยาต้านไวรัสที่ดื้อยาสูตรมาตรฐาน และ ต้องเปลี่ยนไปใช้ยาสูตรที่สอง มีเพิ่มมากขึ้น ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายคือ การสร้างความเข้มแข็งในด้านการป้องกันโรค โดยเฉพาะกิจกรรม ที่เกี่ยวข้องกับการลดจำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่และการควบคุมการดี้อยาเพื่อควบคุมรายจ่ายด้านยาที่ใช้รักษา และแหล่งการคลังในประเทศควรมีบทบาทด้านการป้องกันเพิ่มมากขึ้นเพื่อความต่อเนื่องและความยั่งยืนในการพัฒนากิจกรรมด้านการป้องกันและแกไขปัญหาเอดส์ในอนาคต