การดำเนินงานการใช้ยาสมเหตุผล ตาม RDU Hospital PLEASE ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล อำเภอฆ้องชัย จังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการดำเนินการใช้ยาสมเหตุผลตามกระบวนการ RDU Hospital PLEASE ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) เขตอำเภอฆ้องชัย โดยรวบรวมอัตราการสั่งใช้ยาปฏิชีวนะในโรคติดเชื้อ ระบบหายใจช่วงบน หลอดลมอักเสบเฉียบพลัน และโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลันใน รพ.สต. ทั้งหมด 7 แห่ง ระหว่าง เดือนตุลาคม พ.ศ. 2560 ถึงมีนาคม พ.ศ. 2561 เนื่องจากพบว่า รพ.สต. การสั่งใช้ยาปฏิชีวนะในโรคติดเชื้อระบบ หายใจช่วงบนและหลอดลมอักเสบเฉียบพลันและโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลันในอัตราสูงไม่ผ่านเกณฑ์ RDU ทำให้มี โอกาสเกิดเชื้อดื้อยาปฏิชีวนะในผู้ป่ วยได้ ซึ่ง RDU เป็นตัวชี้วัดตามคำรับรองการปฏิบัติราชการของกระทรวงสาธารณสุข การปรับปรุงตาม RDU Hospital PLEASE ใน รพ.สต. คือ (1) การสร้างความเข้มแข็งของคณะกรรมการ เภสัชกรรมและการบำบัด (2) การจัดทำฉลากยามาตรฐาน ฉลากยาเสริม และข้อมูลยาสู่ประชาชน (3) การจัดทำ หรือจัดหาเครื่องมือจำเป็นที่ช่วยให้เกิดการสั่งยาอย่างสมเหตุผล (4) การสร้างความตระหนักรู้ของบุคลากรทางการ แพทย์และผู้รับบริการต่อหลักเกณฑ์ในการใช้ยาสมเหตุผล (5) การดูแลด้านยาเพื่อความปลอดภัยของประชากร กลุ่มพิเศษ (6) การสร้างเสริมจริยธรรมในการสั่งใช้ยา ดำเนินการศึกษาโดยใช้กระบวนการ 4 ระยะคือ (1) ระยะ วางแผน (plan) (2) ระยะลงมือปฏิบัติ (do) (3) ระยะประเมินผล (check) และ (4) ระยะการปรับปรุงแก้ไข (action) ผลการศึกษาพบว่า ก่อนดำเนินงานตามกระบวนการ RDU Hospital PLEASE พบมี รพ.สต. ที่มีการใช้ยาปฏิชีวนะในโรคติดเชื้อระบบหายใจช่วงบนและหลอดลมอักเสบเฉียบพลันและโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลันผ่านเกณฑ์ จำนวน 3 แห่ง (ร้อยละ 42.9) และ 2 แห่ง (ร้อยละ 28.6) หลังดำเนินงานตามกระบวนการ RDU Hospital PLEASE พบว่าร้อยละของ รพ.สต. ที่มีการใช้ยาปฏิชีวนะในโรคติดเชื้อระบบหายใจช่วงบนและหลอดลมอักเสบ เฉียบพลันและโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลันผ่านเกณฑ์ จำนวน 7 แห่ง (ร้อยละ 100.0) และ 6 แห่ง (ร้อยละ 85.7) เพื่อให้การใช้ยาปฏิชีวนะสมเหตุผลใน รพ.สต. ยั่งยืน ควรดำเนินการตาม RDU Hospital PLEASE อย่างต่อเนื่อง ต่อไป ควบคู่กับการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชน