การวิเคราะห์จำแนกปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดโรคชิคุนกุนยาในครัวเรือนในชุมชนจังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

จากสถานการณ์การระบาดของโรคชิคุนกุนยา ในประเทศไทยและจังหวัดสงขลาที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องและมี แนวโน้มว่าจะเพิ่มขึ้น จึงได้ทำการศึกษาวิจัยภาคตัดขวางเชิงพรรณนาฉบับนี้ขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ ปัจจัยที่สามารถจำแนกกลุ่มครัวเรือนที่เสี่ยงและไม่เสี่ยงต่อการเกิดโรคชิคุนกุนยาในชุมชน จังหวัดสงขลา โดยทำการ ศึกษาในครัวเรือน 2 กลุ่ม ขนาดตัวอย่างจำนวน 566 คน แบ่งออกเป็นครัวเรือนที่มีสมาชิกในบ้านเคยป่ วยเป็นโรคชิคุนกุนยา 283 คน และครัวเรือนที่ไม่เคยเกิดโรคชิคุนกุนยา 283 คน จากการศึกษาพบว่า ตัวแปรที่มีความสามารถ ในการจำแนกกลุ่มครัวเรือนออกเป็น กลุ่มครัวเรือนที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคชิคุนกุนยา และกลุ่มครัวเรือนที่ไม่เสี่ยงต่อ การเกิดโรคชิคุนกุนยา พิจารณาได้จาก 3 ตัวแปรที่ดีที่สุด คือ พฤติกรรมการป้ องกันและควบคุมโรคชิคุนกุนยา การ รับรู้ถึงโรคชิคุนกุนยา และดัชนีชี้วัดลูกน้ำยุงลาย BI ซึ่งสามารถเขียนในรูปสมการจำแนกกลุ่มในรูปคะแนนดิบของ ฟังก์ชั่น Y = (-1.996) + 0.443 (B) - 0.222 (PS) - 0.003 (BI) และสมการจำแนกกลุ่มในรูป คะแนนมาตรฐาน ของฟังก์ชั่น Z = 0.962 (B) - 0.478 (PS) - 0.255 (BI) สัมประสิทธิ์ ของสมการพยากรณ์การเป็นสมาชิกกลุ่ม ครัวเรือนที่เสี่ยงและกลุ่มครัวเรือนที่ไม่เสี่ยงต่อการเกิดโรคชิคุนกุนยา โดยใช้วิธี linear classification functions ซึ่งสามารถเขียนสมการพยากรณ์การเป็นสมาชิกกลุ่มสำหรับครัวเรือนใหม่เพื่อจำแนกเข้าสู่ครัวเรือนที่เสี่ยงและ ไม่เสี่ยงได้ดังนี้ สมการพยากรณ์กลุ่มครัวเรือนที่ไม่เสี่ยงต่อการเกิดโรคชิคุนกุนยา D = -181.722 + 7.044 (PS) + 3.799 (B) + 0.064 (BI) และสมการพยากรณ์กลุ่มครัวเรือนทีเสี ่ ่ยงต่อการเกิดโรคชิคุนกุนยา D = -179.899 + 7.246 (PS) + 3.397 (B) + 0.067 (BI) ซึ่งผลการตรวจสอบความถูกต้องของฟังก์ชั่นจำแนกกลุ่ม ด้วยวิธี crossvalidation หรือ leave-one-out พบว่าฟังก์ชั่นทีได้จากการศึกษาสามารถจำแนกกลุ่มครัวเรือนทีเสี ่ ่ยงและกลุ่มครัวเรือน ทีไม่เสี ่ ่ยงต่อการเกิดโรคชิคุนกุนยาได้ถูกต้องโดยเฉลี่ย ร้อยละ 68.00 โดยกลุ่มครัวเรือนทีไม่เสี่ยงต่อการเกิดโรคชิคุนกุนยา ฟังก์ชั่นสามารถพยากรณ์ได้ถูกต้องร้อยละ 69.61 และกลุ่มครัวเรือนที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคชิคุนกุนยา ฟังก์ชั่น สามารถพยากรณ์ได้ถูกต้องร้อยละ 64.66 จากผลการวิจัยพบว่าควรส่งเสริมให้สมาชิกในครัวเรือนมีพฤติกรรมการ ป้ องกันและควบคุมโรคชิคุนกุนยา การรับรู้ถึงโรคชิคุนกุนยาที่ดี และควรมีการเก็บข้อมูลดัชนีชี้วัดลูกน้ำยุงลาย BI ร่วมด้วย