การพัฒนาวิธีการตรวจเอกลักษณ์ Hederagenin ในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางผสมสมุนไพรมะคำดีควาย โดยวิธี High Performance Liquid Chromatography

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยเชิงทดลองครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาวิธีการตรวจเอกลักษณ์ hederagenin ในผลิตภัณฑ์ เครื่องสำอางผสมสมุนไพรมะคำดีควาย โดยวิธี high performance liquid chromatography (HPLC) และใช้วิธีนี้ใน การตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ผสมสมุนไพรจำนวน 15 ตัวอย่าง ผลจากการศึกษา ในการทวนสอบวิธีวิเคราะห์ แต่ละหัวข้อพบ hederagenin มีค่าดูดกลืนคลื่นแสงสูงสุดที่ 210 นาโนเมตร โดยมีระยะเวลาในการเคลื่อนที่ผ่าน คอลัมน์ (retention time) เฉลี่ยที่ 5.10 นาที ปริมาณต่ำที่สุดที่สามารถตรวจพบสารนี้ได้ (limit of detection; LOD) เท่ากับ 0.01%w/w %RSD ของค่าการทดสอบซ้ำ (repeatability) เท่ากับ 0.11% ซึ่งผลผ่านเกณฑ์การทวนสอบทุก ข้อ การตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ผสมสมุนไพรมะคำดีควาย 15 ตัวอย่าง ด้วยวิธีข้างต้นพร้อมกัน โดยใน กระบวนการตรวจวิเคราะห์มีการควบคุมโดยการเติม hederagenin ในทุกๆ ตัวอย่าง พบว่ามีตัวอย่างผลิตภัณฑ์ ผสม สมุนไพรมะคำดีควายที่พบ hederagenin จำนวน 1 ตัวอย่าง จาก 15 ตัวอย่างเท่านั้น (ร้อยละ 6.70) และพบสาร hederagenin ในตัวอย่างควบคุมทุกตัวอย่าง จึงสรุปได้ว่า วิธีการตรวจเอกลักษณ์ hederagenin ในผลิตภัณฑ์เครื่อง สำอางผสมสมุนไพรมะคำดีควาย โดยวิธี HPLC สามารถใช้ได้จริง และเครื่องสำอางส่วนใหญ่ไม่พบส่วนผสมของสาร สำคัญของมะคำดีควาย ซึ่งมีสาเหตุมาจากหลายปัจจัย เช่น ความไม่คงตัวของสารสำคัญและสารสกัดเหล่านี้มักสลาย ตัวได้ง่ายเมื่อโดนความร้อน สารจำพวกกรดหรือด่างเข้มข้น กระบวนการได้มาซึ่งสารสกัดและการใช้สารสกัดใน การตั้งตำรับทีไม่เหมาะสม ตลอดจนการเก็บรักษาวัตถุดิบ สารสกัดและผลิตภัณฑ์ที ่ ไม่เหมาะสม เป็นต้น ปัจจัยเหล่านี้ ่ อาจทำให้สารสำคัญ hederagenin สลายไป การพัฒนาวิธีการเพื่อตรวจเอกลักษณ์นี้จึงใช้เป็นวิธีมาตรฐานของหน่วย งาน เพื่อช่วยสนับสนุนให้ผู้ผลิตมีการทำผลิตภัณฑ์ให้มีคุณภาพต่อไป