เกณฑ์ที่เหมาะสมของดัชนีมวลกายสำหรับประชากรผู้ใหญ่ไทย

บทคัดย่อ

                   ดัชนีมวลกาย (Body Mass Index : BMI) มีความสัมพันธ์กับปัจจัยเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด ในประชากรผู้ใหญ่ ปัจจุบันยังไม่มีเกณฑ์ดัชนีมวลกายที่เหมาะสมในการคัดกรองภาวะเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือดสำหรับคนเอเซีย อีกทั้งยังไม่มีรายงานการศึกษาเกณฑ์ดัชนีมวลกายที่เหมาะสมในการคัดกรองภาวะเสี่ยงดังกล่าวสำหรับประเทศไทย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาความสัมพันธ์ของระดับดัชนีมวลกายกับปัจจัยเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด ศึกษาในเดือนมกราคม - พฤษภาคม 2547 เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาภาคตัดขวาง ขนาดกลุ่มตัวอย่าง 127 คน จากครูที่มีอายุตั้งแต่ 35 ปีในเขตอำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต เก็บข้อมูลจากการตรวจร่างกาย ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง วัดความดันโลหิต ตรวจทางห้องปฏิบัติการ และตอบแบบสอบถามข้อมูลทั่วไป วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์ถดถอยลอจิสติกพหุ

                              ผลการศึกษาพบว่า ที่ระดับดัชนีมวลกาย ≥ 23 กก./ม.² มีความสัมพันธ์กับปัจจัยเสี่ยงของโรคหัวใจ และหลอดเลือด ซึ่งได้แก่ ความดันโลหิตสูง (RR; 95% CI=1.7; 1.0, 2.7) ระดับแอลดีแอลสูง (3.5; 1.2, 9.7) และไตรกลีเซอไรด์สูง (4.1; 1.2, 13.4) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) เมื่อควบคุม ปัจจัยเพศและอายุ (อายุ < 50 ปี และ ≥ 50 ปี) พบว่า แม้ดัชนีมวลกายที่ระดับ 23 กก./ม.² ยังสัมพันธ์กับโคเลสเตอรอลรวมสูง 2.7 เท่า (95% CI; 1.2, 6.1) แอลดีแอลสูง 5.1 เท่า (1.5, 16.0) เอชดีแอลต่ํา 5.4 เท่า (2.3, 12.6) ไตรกลีเซอไรด์สูง 5.4 เท่า (1.4, 20.6) และอัตราส่วนโคเลสเตอรอลรวมต่อเอชดีแอล (THR) 7.2 เท่า (1.5, 34.1) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) ดังนั้นดัชนีมวลกายที่ระดับ 23 กก./ม.² น่าจะเหมาะสมต่อการใช้เป็นเกณฑ์ชี้บ่งภาวะน้ำหนักเกินเพื่อการคัดกรองภาวะเสี่ยงของโรคหัวใจและ หลอดเลือดสำหรับประชากรผู้ใหญ่ไทย และควรมีการศึกษาเพิ่มเติมในพื้นที่และกลุ่มประชากรอื่นของประเทศไทยต่อไป