การประเมินผลการป้องกันควบคุมโรคติดเชื้อเฉียบพลัน ระบบหายใจในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ในชุมชน ปี 2548

บทคัดย่อ

            การวิจัยเชิงสำรวจ (Survey research) แบบภาคตัดขวาง (cross-sectional study) นี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินผลการป้องกันควบคุมโรคติดเชื้อเฉียบพลันระบบหายใจในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีในชุมชน โดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (multistage sampling) กลุ่มตัวอย่างเป็นเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี จำนวน 13,383 คน ทำการสำรวจระหว่างวันที่ 1 มีนาคม ถึง 30 เมษายน 2548 เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ผู้ดูแลเด็ก พบว่าเด็กส่วนใหญ่มีผู้ดูแลที่มีความรู้ถูกต้องเรื่องอาการชี้บ่งอันตรายของโรคติดเชื้อเฉียบพลันระบบหายใจในเด็กเพียงร้อยละ 48.0 ซึ่งต่ำกว่าเป้าหมายที่กำหนดไว้ร้อยละ 85 และมีพฤติกรรมการป้องกันโรคถูกต้อง เพียงร้อยละ 5.4 เท่านั้น ส่วนพฤติกรรมการดูแลรักษาเด็กป่วยพบเด็กป่วยด้วยโรคติดเชื้อเฉียบพลันระบบหายใจในช่วง 2 สัปดาห์ก่อนการเก็บข้อมูลจำนวน 2,253 คน ซึ่งป่วยเป็นโรคหวัดจำนวน 2,150 คน และโรคปอดบวมจำนวน 103 คน โดยเด็กที่ป่วยด้วยโรคหวัดได้รับการดูแลที่บ้านถูกต้องตามอาการร้อยละ 57.1 ซึ่งต่ำกว่าเป้าหมายที่กำหนดไว้ร้อยละ 85 และอัตราการได้รับยาปฏิชีวนะในโรคหวัดยังสูงถึงร้อยละ 50.2 ดังนั้นจึงควรเร่งส่งเสริมให้ความรู้แก่ผู้ดูแลเด็กเพื่อที่จะนำไปสู่การปฏิบัติได้อย่างเหมาะสม และควรมีการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพเกี่ยวกับพฤติกรรมการป้องกันและดูแลรักษาโรคติดเชื้อเฉียบพลันระบบหายใจในเด็ก เพื่อเป็นแนวทางในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เหมาะสมต่อไป