การประเมินพฤติกรรมและความรู้ด้านสุขอนามัยการนอนในผู้มารับบริการที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพศูนย์อนามัยที่ 5 (นครรราชสีมา)

บทคัดย่อ

การศึกษาพฤติกรรมและความรู้ด้านสุขอนามัยการนอนของผู้มารับบริการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพศูนย์อนามัยที่ 5 จังหวัดนครราชสีมา และผลกระทบในผู้ที่มีสุขอนามัยการนอนที่ไม่ดี โดยทำการวิจัยเชิงสำรวจ ด้วยแบบสอบถาม ในกลุ่มศึกษา 205 ราย อายุ 23 ถึง 79 ปี เพศหญิง:ชาย 2.5:1 ส่วนใหญ่เป็นวัยกลางคน (60.5%) อายุตั้งแต่ 23 ถึง 79 ปี (เฉลี่ย 50.9, 10.8) มีดัชนีมวลกายมากกว่าปรกติร้อยละ 59.5 พบว่ากลุ่มศึกษา 128 ราย (62.4%) มีปัญหาการนอน ได้แก่ ปัญหานอนหลับยากหรือใช้เวลานานกว่าจะหลับได้ 80 ราย (39.0%)นอนหลับไม่ต่อเนื่อง 90 ราย (43.9%) และ 66 ราย (32.2%) นอนหลับยากและนอนหลับไม่ต่อเนื่อง นอกจาก นี้มีปัญหานอนกรน นอนละเมอ และนอนมากไป ร้อยละ 16.6, 3.4 และ 2.4 ตามลำดับ, พบพฤติกรรมสุข-อนามัยการนอนที่ไม่ถูกต้อง ได้แก่ การเข้านอนไม่ตรงเวลา ร้อยละ 57.6 กินอาหารมื้อดึกก่อนนอน ร้อยละ 45.9 กรณีหากนอนไม่หลับ ส่วนใหญ่ (60.5%) จะนอนแช่อยู่บนเตียงไปเรื่อย ๆ 136 รายมีสิ่งรบกวนเกิดขึ้น บ่อยบริเวณห้องนอน ส่วนใหญ่ของสิ่งรบกวน (64.7% ของสิ่งรบกวนที่พบ) เป็นเสียงดังรบกวน และร้อยละ 26.3 มีพฤติกรรมงีบช่วงกลางวันเป็นประจำผลคะแนนจากแบบประเมินความรู้เรื่องสุขนิสัยที่ดีเกี่ยวกับการนอนอยู่ในเกณฑ์ดี (เฉลี่ย 14.3, 2.8 จากคะแนนเต็ม 18) ซึ่งไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในแต่ละกลุ่มระดับการศึกษาหรือรายได้ แต่พบมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p 0.044) ในกลุ่มอาชีพ โดยแม่บ้านและผู้ที่ไม่ได้ประกอบอาชีพมีคะแนนเฉลี่ยสูงสุด (15.0, 2.4) รองลงมาคือเกษตรกรรม และค้าขาย ธุรกิจส่วนตัว ตามลำดับ พบกลุ่มที่มีคู่สมรสมีคะแนนความรู้ด้านสุขอนามัยการนอนที่ดีมากกว่ากลุ่มไม่มีคู่สมรสอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p 0.048) หัวข้อความรู้ที่มีผู้ตอบไม่ถูกต้องเกินร้อยละ 30 ได้แก่ การสูบบุหรี่ดื่มเหล้า ชาหรือกาแฟก่อนนอน การบริโภคอาหารมื้อหนักก่อนเข้านอน และการแก้ไขกรณีนอนไม่หลับ จึงเป็นสิ่งที่ต้องรณรงค์ให้ความรู้และผลักดันสู่พฤติกรรมที่ถูกต้องเพื่อสุขอนามัยการนอนที่ดีของประชากรไทยต่อไป