ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะบกพร่องของระดับน้ำตาลในเลือด ที่ตรวจด้วยวิธีอดอาหารและวิธีทดสอบความทนกลูโคสจากการคัดกรองภาวะก่อนเบาหวานในผู้ใหญ่ชาวไทย ในจังหวัดสมุทรสาคร

บทคัดย่อ

การตรวจพบภาวะก่อนเป็นเบาหวานในกลุ่มเสี่ยงสูงเป็นขั้นตอนสำคัญต่อการดำเนินการเพื่อป้ องกันและชะลอ การเป็นเบาหวาน การคัดกรองด้วยวิธีตรวจน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (fasting plasma glucose, FPG) พบภาวะ บกพร่องของระดับน้ำตาล (Impaired fasting plasma glucose, IFG) แต่มีโอกาสพลาดการตรวจพบกลุ่มที่บกพร่อง ความทนต่อกลูโคส (impaired glucose tolerance test, IGT) วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับ IFG, IGT และ combined IFG/IGT โดยการวิเคราะห์ข้อมูลโครงการคัดกรองกลุ่มเสี่ยงเบาหวานในชุมชนด้วย FPG และ OGTT ในจังหวัดสมุทรสาคร 969 คน พบเป็น เบาหวานร้อยละ 11.9 และภาวะก่อนเบาหวานร้อยละ 28.7 แบ่งเป็น isolated IFG ร้อยละ 5.7, isolated IGT ร้อยละ 16.2 และ combined IFG/IGT ร้อยละ 6.8 การตรวจด้วย FPG หรือ OGTT วิธีเดียวจะพลาดการพบภาวะบกพร่องของระดับน้ำตาลร้อยละ 56.5 และ 19.8 ตามลำดับ ในการ วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่างๆ กับภาวะก่อนเบาหวานพบว่า ปัจจัยทีสัมพันธ์กับ ่ isolated IFG คือ เพศชาย ความดันโลหิตสูง ประวัติครอบครัวเป็นเบาหวาน isolated IGT สัมพันธ์กับดัชนีมวลกายมากกว่า 27.5 กก./ตร.ม. โดยที่ combined IFG/IGT สัมพันธ์กับรอบเอวเกินเกณฑ์ ปัจจัยอื่นๆ ที่สัมพันธ์กับ combined IFG/IGT ได้แก่ เพศชาย อายุมากกว่า 50 ปีความดันโลหิตสูง นอกจากนี้ดัชนีมวลกายมากกว่า 27.5 กก./ตร.ม. รอบเอวเกินเกณฑ์ ความดันโลหิตสูง เป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะบกพร่องรวมทุกประเภท ดังนั้น การคัดกรองในผู้ที่มีภาวะอ้วนหรือ อ้วนลงพุงหรือความดันโลหิตสูงที่ตรวจพบ FPG ปกติควรพิจารณาตรวจซ้ำด้วย OGTT เพื่อเพิ่มโอกาสการตรวจพบ ภาวะก่อนเบาหวาน