ความร่วมมือในการใช้ยาและการกำเริบในผู้ป่วยจิตเภท หลังถูกส่งตัวรักษาต่อเนื่อง ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลใกล้บ้าน

บทคัดย่อ

ปัญหาความร่วมมือในการใช้ยาและการมาโรงพยาบาลตามนัดเป็นปัญหาที่พบมากที่สุดในผู้ป่ วยจิตเภท ส่งผล ต่อการกลับเป็นซ้ำทีรุนแรงและเพิ่มอัตราการนอนโรงพยาบาล เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวจึงมีการส่งตัวผู้ป่ วยรักษาต่อเนื่อง ่ ร่วมกับการให้บริบาลทางเภสัชกรรมที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาปัญหาการใช้ยา ความร่วมมือในการใช้ยา และอุบัติการณ์การกำเริบของภาวะจิตเภท ก่อนและหลังการบริบาล ทางเภสัชกรรมร่วมกับจัดกล่องยารักษาโรคจิตเวชออกหน่วย รพ.สต. ลูกข่ายโรงพยาบาลวารินชำราบ โดยศึกษาย้อน หลังจากฐานข้อมูลเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ กลุ่มเป้ าหมายคือผู้ป่ วยจิตเภททีมารับบริการ ณ คลินิกจิตเวชผู้ป่ วยนอก ่ โรงพยาบาลวารินชำราบ ตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2555 และถูกส่งตัวไปรักษาต่อเนื่องที่ รพ.สต. ใกล้บ้าน ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2558 ถึง 30 กันยายน 2561 เปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างกลุ่ม ด้วยสถิติ McNemar’s test ผู้ป่ วยจิต เภทในการศึกษานี้ทั้งหมด 152 ราย หลังการจัดกล่องยารักษาโรคจิตเวชออกหน่วย รพ.สต. ด้านปัญหาจากการใช้ยา พบว่า จำนวนผู้ป่ วยที่มีปัญหาความร่วมมือในการใช้ยา ผู้ป่ วยที่ต้องได้รับการติดตามความปลอดภัยในการใช้ยา และ ผู้ป่ วยที่เกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ส่วนการปรึกษาแพทย์/ พยาบาล เพื่อเลี่ยงการสั่งใช้ยาที่เกิดอันตรกิริยาต่อกัน เพื่อให้ผู้ป่ วยได้รับการสั่งใช้ยาที่ควรได้รับ เพื่อปรับยาใน ขนาดต่ำกว่าที่เหมาะสมในการรักษา และเพื่อเลือกยาที่เหมาะสมในขณะนั้น เภสัชกรมีส่วนร่วมกับทีมมากขึ้นอย่างมี นัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ผลการให้ข้อมูลเพื่อปรึกษาแพทย์ พยาบาลประจำคลินิก และการให้คำแนะนำผู้ป่ วย โดยเภสัชกรได้รับการยอมรับ ร้อยละ 96.6 อุบัติการณ์การกำเริบของภาวะจิตเภท โดยมาที่ห้องฉุกเฉิน และนอนโรงพยาบาล ลดลงจาก 22 เหลือ 1 เหตุการณ์ และ 11 เหลือ 4 เหตุการณ์ ตามลำดับ (p<0.05) การบริบาลทาง เภสัชกรรมร่วมกับการจัดกล่องยารักษาโรคจิตเวชออกหน่วย รพ.สต. เพื่อให้บริการผู้ป่ วยจิตเภทที่ถูกส่งตัวรักษาต่อ เนื่องใกล้บ้านช่วยเพิ่มความร่วมมือในการใช้ยา และลดอุบัติการณ์การกำเริบของภาวะจิตเภทจนนำมาสู่การรักษาตัว ในโรงพยาบาล จึงควรคงรูปแบบการให้บริการผู้ป่ วยในลักษณะนี้ต่อไป และพัฒนาการเชื่อมโยงข้อมูลผู้ป่ วยผ่าน ระบบเวชระเบียนออนไลน์ระหว่างโรงพยาบาลและ รพ.สต. ลูกข่าย เพื่อเพิ่มคุณภาพการบริการในอนาคต