ประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาเพื่อส่งเสริมศักยภาพการป้องกันตนเองจากโรคไข้หวัดนกของเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่พื้นเมือง จังหวัดสุโขทัย

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง (quasi-experimental research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาในการส่งเสริมศักยภาพการป้องกันตนเองจากโรคไข้หวัดนกของเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่พื้นเมือง ในเขตพื้นที่จังหวัดสุโขทัย สำหรับประชากรและกลุ่มตัวอย่างเป็นกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่พื้นเมือง ในระหว่างเดือนมกราคม ถึงเดือนกันยายน 2550 จำนวน 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง จำนวน 30 คน กลุ่มเปรียบเทียบ จำนวน 30 คน ประกอบด้วยกิจกรรม 1) การบรรยายให้ความรู้เรื่องโรคไข้หวัดนก 2) การชมวีดีทัศน์การปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคไข้หวัดนก 3) ตัวแบบที่เป็นบุคคลจริงเป็นผู้มีพฤติกรรมเหมาะสมในการป้องกันโรคไข้หวัดนก 4) เอกสาร คู่มือความรู้เรื่องไข้หวัดนก 5) แผ่นภาพอาหาร 6) แผนการสอนสุขศึกษา การรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและแบบทดสอบความรู้เรื่องไข้หวัดนก การรับรู้ความสามารถของตนเองและพฤติกรรมที่เหมาะสมในการป้องกันโรคไข้หวัดนก ก่อนและหลังการทดลองจากนั้นนำมาวิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าสถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและค่า สถิติ t-test

ภายหลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีความรู้เรื่องโรคไข้หวัดนก การรับรู้ความสามารถของตนเองและพฤติกรรมที่เหมาะสมในการป้องกันโรคไข้หวัดนกเพิ่มขึ้นจากก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบมีความรู้เรื่องโรคไข้หวัดนก การรับรู้ความสามารถของตนเองและพฤติกรรมที่เหมาะสมในการป้องกันโรคไข้หวัดนกเพิ่มขึ้นจากก่อนการทดลองไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระดับ 0.05

จากผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า การจัดโปรแกรมสุขศึกษา ทำให้เกษตรกรผู้เลี้ยงไก่พื้นเมืองมีความรู้เรื่องโรคไข้หวัดนก การรับรู้ความสามารถของตนเองและพฤติกรรมที่เหมาะสมในการป้องกันโรคไข้หวัดนก ที่ถูกต้องเพิ่มมากขึ้น ดังนั้นจึงควรพิจารณาในการนำรูปแบบการจัดโปรแกรมสุขศึกษาไปประยุกต์ใช้กับเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ปีกกลุ่มอื่นต่อไป