รูปแบบการดำเนินงานอนามัยแม่และเด็กในชุมชนแบบมีส่วนร่วม โดยใช้กระบวนการทางวัฒนธรรมพื้นเมืองอีสาน ตำบลโพนทราย อำเภอเมืองมุกดาหาร จังหวัดมุกดาหาร

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการดำเนินงานอนามัยแม่และเด็กในชุมชนแบบมีส่วนร่วม โดยใช้กระบวนการทางวัฒนธรรมพื้นเมืองอีสานให้การบริการด้านการฝากครรภ์มีคุณภาพตามเกณฑ์มาตรฐาน เป็นการวิจัยแบบปฏิบัติการโดยใช้เทคนิคกระบวนการวางแผนการมีส่วนร่วม กลุ่มตัวอย่างได้แก่ หญิงตั้งครรภ์ในปี 2559 ผู้สูงอายุ พระภิกษุ ผู้นำชุมชน อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน และแกนนำสุขภาพประจำครอบครัว จำนวน 60 คน ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบที่เหมาะสม คือการดำเนินงานนวัตกรรม ได้แก่ (1) กระบวนการด้าน นวัตกรรมเตือนช่วง (เทคโนโลยี) แก้ไขปัญหาด้านการรับบริการตามเกณฑ์คุณภาพ ระบบการให้บริการด้านการแจ้ง เตือนการมารับบริการโดยระบบ SMS การแจ้งเตือนโดยการส่งข้อความทางโทรศัพท์ การแจ้งข่าวเป็นระยะๆ เพื่อ ส่งผลต่อคุณค่าด้านความรู้สึกทีเป็นห่วงเป็นใย (2) กระบวนการด้านนวัตกรรมห่วงครรภ์ (วิถีพุทธ) แก้ไขปัญหาด้าน ่ ทัศนคติการดูแลตนเองขณะตั้งครรภ์ นำเอาประเพณีการผูกข้อต่อแขนร่วมกับการให้บริการในระบบสุขภาพถือได้ว่า ได้พยายามนำเอาทั้งสองอย่างมาผสานกันอย่างกลมกลืน ประโยชน์ที่ได้โดยตรงในการผสมผสานในครั้งนี้ คือ การ ยอมรับ และโดยธรรมชาติของประเพณีการผูกข้อต่อแขน คือ เมื่อให้พรสิ่งใดๆ แล้ว จะเกิดความเชื่อถือในสิ่งนั้นๆ เจ้าหน้าที่จึงสามารถให้สุขศึกษาได้ประสิทธิผล และ (3) กระบวนการด้านนวัตกรรมดันพร้อม (สุดยอดมาตรฐาน) แก้ไขปัญหาด้านโภชนาการของหญิงตั้งครรภ์ ขยายกราฟ Vallop Curve และถ่ายภาพหญิงตั้งครรภ์ทุกคนในเขตรับผิดชอบ ให้สุขศึกษาร่วมกับการอธิบายกราฟ