ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะไตเสื่อม ในผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัส

บทคัดย่อ

ผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัสอย่างต่อเนื่องและเป็นเวลานาน อาจมีผลทำให้ค่าการทำงานของไตผิดปกติ และส่งผลให้เกิดภาวะไตเสื่อมได้ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาค้นหาปัจจัยทีมีอิทธิพลต่อการเกิดภาวะไตเสื่อม ในผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่ที่ได้รับยาต้านไวรัส โดยเก็บข้อมูลผู้ติดเชื้อเอชไอวีจากแฟ้ มประวัติผู้ป่วยเวชระเบียน และ จากคลินิกผู้ป่วยที่มารับยาต้านไวรัสในโรงพยาบาลศูนย์หาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ที่เข้ารับบริการในปี งบประมาณ 2556-2561 จำนวน 556 ราย ตัวแปรต้น ประกอบด้วย เพศ อายุ อาชีพ รายได้ ดัชนีมวลกาย โรคประจำตัว ระยะ เวลาที่ทราบผลการติดเชื้อ ระดับภูมิคุ้มกัน ระยะเวลาที่ได้รับยาต้านไวรัส สูตรยาต้านไวรัส การใช้ยาอื่นๆ และการ ปรับยาต้านไวรัส ส่วนตัวแปรตาม คือ ภาวะไตเสื่อมหลังจากได้รับยาต้านไวรัสของผู้ติดเชื้อเอชไอวี วิเคราะห์ข้อมูล ด้วยสถิติเชิงพรรณนา ทดสอบหาความสัมพันธ์ด้วยการทดสอบไคสแควร์ และสร้างตัวแบบด้วยการถดถอยลอจิสติก ผลการศึกษา พบการเกิดภาวะไตเสื่อมระยะ 3-5 หลังได้รับยาต้านไวรัสใน จำนวน 34 ราย (ร้อยละ 6.1) ปัจจัยที่มี ผลต่อการเกิดภาวะไตเสื่อม คือ อายุ ระดับ CD4 ชนิดของยาต้านไวรัสที่ได้รับ และการมีภาวะความดันโลหิตสูง โดย พบว่า ภาวะไตเสื่อมพบสูงขึ้นในผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีกลุ่มอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป การมีระดับ CD4 น้อยกว่า 200 เซลล์/มคล. และการมีภาวะความดันโลหิตสูง ดังนั้น จึงควรมีการวางแผนป้ องกันการเสื่อมของไต โดยการปรับยา ให้เหมาะสมกับค่าไต เพื่อชะลอการเกิดไตเสื่อม ร่วมกับการส่งเสริมสุขภาพให้แข็งแรง โดยเฉพาะในกลุ่มติดเชื้อเอช ไอวีที่มีอายุมากกว่า 50 ปี มีระดับ CD4 น้อยกว่า 200 เซลล์/มคล. และการมีภาวะความดันโลหิตสูง