การประเมินและพัฒนาข้อเสนอเชิงนโยบายเกี่ยวกับองค์ความรู้ ทักษะ ในการพัฒนา และการบริหารจัดการกำลังคนด้านสุขภาพของผู้บริหารและผู้รับผิดชอบ เขตสุขภาพที่ 2

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินสมรรถนะ องค์ความรู้ ทักษะในการพัฒนาและการบริหารจัดการกำลัง คนด้านสุขภาพ ในระดับผู้บริหารและผู้รับผิดชอบเรื่องทรัพยากรบุคคลสุขภาพ ในระดับเขตสุขภาพ และพัฒนา ข้อเสนอเชิงนโยบายในการพัฒนาองค์ความรู้และทักษะการพัฒนาและการบริหารจัดการกำลังคนด้านสุขภาพของ ผู้บริหาร และผู้รับผิดชอบระดับเขตสุขภาพ เป็นการศึกษาแบบผสมผสาน เก็บข้อมูลเชิงปริมาณด้วยแบบประเมิน สถานภาพการบริหารทรัพยากรบุคคลของหน่วยงานของสำนักงาน ก.พ. แบบประเมินตนเองตามบทบาทหน้าที่ ในเรื่องการบริหารทรัพยากรมนุษย์ด้านสุขภาพของกระทรวงสาธารณสุข และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก และสนทนากลุ่ม เลือกกลุ่มเป้ าหมายผู้ให้ข้อมูลแบบเจาะจง คือ ผู้บริหารและผู้รับผิดชอบงานบริหารทรัพยากรบุคคล ในเขตสุขภาพที่ 2 จำนวน 14 หน่วยงาน เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 15 เมษายน ถึง 15 มิถุนายน 2565 วิเคราะห์ข้อมูล เชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ผลการ ประเมินด้วยรหัสสี แบ่งเป็นสีเขียว เหลือง และแดง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการ ศึกษาพบว่า (1) ภาพรวมการประเมินสถานภาพการบริหารทรัพยากรบุคคลของหน่วยงาน มีการดำเนินงานครบถ้วน 8 องค์ประกอบ (จาก 12 องค์ประกอบ) ได้แก่ ภาวะผู้นำของผู้บริหารหน่วยงาน บรรยากาศองค์กรที่ส่งเสริม คุณภาพบุคลากร การประเมินผลการปฏิบัติงาน การเรียนรู้และพัฒนา ระบบการบริหารงานบุคคล คุณภาพชีวิต สภาพแวดล้อม และสิ่งอำนวยความสะดวก สวัสดิการ การได้รับการยอมรับและให้คุณค่า (2) ภาพรวมการประเมิน บทบาทหน้าทีในเรื่องการบริหารทรัพยากรมนุษย์ของหน่วยงานด้านสุขภาพ มีการดำเนินงานครบถ้วน 1 องค์ประกอบ (จาก 6 องค์ประกอบ) คือ งานบริหารทรัพยากรบุคคล (3) ข้อเสนอเชิงนโยบายในการพัฒนาองค์ความรู้และทักษะ ในการพัฒนาและบริหารจัดการกำลังคนด้านสุขภาพ 4 ประเด็น คือ การพัฒนาองค์ความรู้ ทักษะในการบริหาร ทรัพยากรบุคคลทาง (1) ด้านกฎหมาย ระเบียบ ขั้นตอน แนวทางการปฏิบัติจากรัฐส่วนกลาง เพื่อรองรับการปฏิรูป เขตสุขภาพ (2) ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศที่ทันสมัย เพื่อรองรับการจัดการข้อมูลขนาดใหญ่ (big data) และการบริหารจัดการแนวใหม่ (3) ด้านรองรับสถานการณ์ทีมีการเปลี ่ ่ยนแปลงทุกมิติ และ (4) ด้านกฎหมาย ระเบียบ ขั้นตอน แนวทางการปฏิบัติ เพื่อรองรับการกระจายอำนาจ ทั้งนี้ โรงพยาบาลศูนย์/ทั่วไป สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด เขตสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข สถาบันการศึกษา สำนักงาน ก.พ. และ อปท. ควรนำข้อเสนอเชิงนโยบายไป พิจารณาเพื่อวางแผนพัฒนาองค์ความรู้และทักษะของบุคลากรบริหารกำลังคนด้านสุขภาพสู่ความเป็นเลิศ เพื่อรองรับ สถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงทุกมิติ ทั้งการกระจายอำนาจไปยังเขตสุขภาพ และการถ่ายโอนภารกิจไปสู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในอนาคต