ประสิทธิผลของการควบคุมปัจจัยเสี่ยง ในการลดระดับความดันโลหิตซิสโตลิค ในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินการลดลงของระดับความดันโลหิตซิสโตลิค (sys-tolic blood pressure-SBP) ของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จากการลดปัจจัยเสี่ยง ด้วยโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ได้รับรักษาตามแผนการรักษาแบบปรกติกับกลุ่มที่ได้รับการรักษาแบบควบคุมปัจจัยเสี่ยง ดำเนินการวิจัยในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ของโรงพยาบาลบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี ระยะเวลาวิจัยตั้งแต่เดือนมกราคม 2550 ถึง เดือนมิถุนายน 2551 กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยความดันโลหิตสูง รายใหม่ ระดับ 1 (SBP 140-159 มม.ปรอท และหรือ diastolic blood pressure-DBP 90-99 มม.ปรอท) ที่ผู้วิจัยตรวจรักษาและวินิจฉัยโรคด้วยตนเอง มีทั้งหมด 86 คน แบ่งกลุ่มผู้ป่วยออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ได้รับการรักษาแบบควบคุมปัจจัยเสี่ยง ตามโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวน 32 คน กลุ่มผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ได้รับรักษาตามแผนการรักษาแบบปรกติ จำนวน 54 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณา ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเปรียบเทียบประสิทธิผลการลดปัจจัยเสี่ยงด้วย สถิติเชิงอนุมาน ประกอบด้วย independent sample 1-test, dependent sample t-test, Pearson's correlation coefficient

พบว่ากลุ่มที่ได้รับการรักษาแบบควบคุมปัจจัยเสี่ยง มีค่าเฉลี่ยของความดันซิสโตลิคลดลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.001)ในขณะที่ กลุ่มที่ได้รับรักษาตามแผนการรักษาแบบปรกติ มีค่าเฉลี่ยของความ ดันโลหิตชิสโตลิกเพิ่มขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) โดยองค์ประกอบที่มีความสัมพันธ์กับค่าความดันโลหิตซิสโตลิคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) คือ ค่าดัชนีมวลกาย พฤติกรรมการใช้ DASH diet และการออกกำลังกายแบบแอโรบิคอย่างน้อย 30 นาที/วัน จากข้อมูลดังกล่าวแสดงให้เห็นว่า การ รักษาผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง แบบควบคุมปัจจัยเสี่ยงด้วยโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทำให้ค่าความดันโลหิตซิสโตลิคลดลง จึงควรเป็นทางเลือกหนึ่งที่แพทย์นำไปใช้ร่วมกับการรักษาตามปรกติ เพื่อให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น