การพัฒนารูปแบบคลินิกบูรณาการกัญชาทางการแพทย์ โรงพยาบาลพล จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและพัฒนาระบบการให้บริการคลินิกกัญชาทางการแพทย์แบบบูรณาการการแพทย์แผนปัจจุบันและการแพทย์แผนไทย รวมทั้งศึกษาผลลัพธ์ของการพัฒนารูปแบบดังกล่าวของโรงพยาบาลพล จังหวัดขอนแก่น เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงการรักษาด้วยสารสกัดกัญชาทางการแพทย์ที่เหมาะสมและปลอดภัย การดำเนินงานใช้ฐานคิดทฤษฎีระบบเป็นกรอบในการบริหารจัดการ นำวงจรพัฒนาอย่างต่อเนื่องของเคมมิส (PAOR) เป็นเครื่องมือ โดยแบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน คือ วิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบัน สังเคราะห์ปัญหาและข้อเสนอ ดำเนินการพัฒนา และศึกษาผลลัพธ์ของการพัฒนา ซึ่งมีการคัดเลือกกลุ่มเป้าหมายแบบเจาะจงคือ ทีมสหสาขาวิชาชีพ 12 คนและผู้รับบริการจำนวน 42 คน ระยะเวลาในการทำวิจัยคือช่วงเดือนมกราคมถึงธันวาคม 2564 ผลการศึกษากระบวนการพัฒนารูปแบบ ได้แก่ (1) การออกแบบระบบการบริการสุขภาพ ปรับปรุง CPG รูปแบบริการ สนับสนุนชุดความรู้ในการจัดการสุขภาพตนเองให้ได้รับการดูแลรักษาต่อเนื่อง (2) การจัดระบบฐานข้อมูลสุขภาพ รวบรวมข้อมูลสุขภาพของผู้ป่วยอย่างเป็นระบบและครบถ้วน เชื่อมโยงผลลัพธ์ตัวชี้วัดกับฐานข้อมูลสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข (HDC และ HPVC) เชื่อมโยงฐานข้อมูลงานบริการสาธารณสุขขั้นปฐมภูมิ (JHCIS) กับฐานข้อมูล รพ.สต. (3) การสนับสนุนการตัดสินใจ โดยทำแนวทางการดูแลรักษาและพัฒนาความรู้ทักษะในการจัดบริการคลินิก สร้างเครือข่ายในการสื่อสารร่วมกับทีมผู้ให้คำปรึกษาผ่าน Line app (4) สนับสนุนการจัดการตนเอง และ (5) การจัดบริการเชื่อมโยงชุมชน หลังจากนำรูปแบบที่ผ่านการพัฒนามาใช้ พบว่า การประเมินคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมีค่าเฉลี่ย EQ-5D-5L VAS เพิ่มขึ้นจาก 67.6 เป็น 84.81 คะแนน โดยเฉพาะด้านการเคลื่อนไหว (ร้อยละ93.8) เห็นได้ชัดในกลุ่มผู้ป่วยพาร์กินสัน มีการปวดและตะคริวลดลง มีผู้ป่วยขาดการติดตามการรักษาลดลงเหลือร้อยละ 20.4 ของผู้รับบริการทั้งหมด มีการตรวจจับอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาได้อย่างรวดเร็วใน 1 สัปดาห์หลังใช้ยา ความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับมาก (Mean-4.46, SD=0.28) จากการศึกษาพบว่า การบูรณาการให้บริการระหว่างการแพทย์แผนไทยและแผนปัจจุบัน โดยเฉพาะการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบประคับประคอง เพิ่มประสิทธิภาพและคุณภาพชีวิตในการดูแลรักษาผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาแผนปัจจุบัน