อุบัติการ อาการทางคลินิก และแบบแผนความไวของเชื้อ Escherichia coli และเชื้อ Klebsiella pneumoniae ที่ผลิตเอ็นซัยม์ เบต้าแลคแตมเม ต่อยาต้านจุลชีพในทารกแรกเกิด ในโรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการศึกษาย้อนหลังในผู้ป่วยทารกแรกเกิดที่เพาะเชื้อขึ้น Escherichia coli และ Kleb- siella pneumoniae ที่ผลิตเอ็นซัยม์เบต้าแลคแตมเมส (ESBL E.col, ESBL K.pneumoniae) ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2549 ถึงเดือนธันวาคม 2550 มีอุบัติการของเชื้อ ESBL E.coli และเชื้อ ESBL K.pneumoniae ใน พ.ศ. 2549 ร้อยละ 18.2 และ 56.3 แล้วเพิ่มขึ้นใน พ.ศ. 2550 เป็นร้อยละ 61.5 และ 79.1 ตามลำดับ รวมผู้ป่วยทั้งสิ้น 54 ราย เป็นเพศชายต่อหญิง 2.4:1 อายุแรกรับน้อยกว่า 4 วัน ร้อยละ 79.6 น้ำหนักแรกเกิดน้อยกว่า 2,500 กรัม ร้อยละ 42.6 ตำแหน่งที่เพาะเชื้อขึ้น พบมากในระบบทางเดินหายใจ คิดเป็นร้อยละ 55.4 ใช้เครื่องช่วยหายใจ ร้อยละ 53.7 และระยะเวลาที่นอนในโรงพยาบาลก่อนเพาะเชื้อขึ้นเฉลี่ย 14 วัน มีผู้ป่วยร้อยละ 46.3 ที่เคยได้ยาต้านจุลชีพกลุ่ม third eneration cephalosporin มาก่อนได้รับเชื้อสำหรับแบบแผนความไวต่อยาต้านจุลชีพพบว่าเชื้อ ESBLE.col ดื้อต่อยาต้านจุลชีพกลุ่ม third และ fourth generation cephalosporin ทั้งหมด แตกต่างจากเชื้อ ESBL K.pneumoniae ที่ไวต่อยากลุ่มนี้น้อยกว่า ร้อยละ 30 ส่วนยาในกลุ่ม aminoglycoside พบว่าทั้งเชื้อ ESBL E.coli และเชื้อ ESBL K.pneumoniae ยังไวต่อยา amikacin และ netilmicin มากกว่าร้อยละ 80 ต่างจากยา gentamicin ที่เชื้อ ESBL E.coli ดื้อยาทั้งหมด และเชื้อ ESBL K.pneumoniae ไวเพียงร้อยละ 31 เชื้อทั้งสองชนิดยังไวต่อยา imipenem และยา cefoperazone/sulbactam มากกว่าร้อยละ 90 สำหรับเชื้อ ESBL E.coli ไวต่อยา ciprofloxacin เพียงร้อยละ 35 แต่เชื้อ ESBL K.pneumoniae ไวถึงร้อยละ 93 มีผู้ป่วยเสียชีวิต 6 ราย คิดเป็นร้อยละ 11.1โดยที่ผู้ป่วยทั้งหมดมีน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม มีผู้ป่วยสองรายติดเชื้อทั้งในกระแสเลือด และน้ำไขสันหลัง อีกหนึ่งรายติดเชื้อในกระแสเลือดอย่างเดียว ผู้ป่วยทั้ง 3 รายนี้ได้รับยา imipenem และยา cefoperazone/ sulbactam ภายใน 24 ชั่วโมงก่อนเสียชีวิต จากการศึกษานี้ชี้ให้เห็นถึงปัญหาเชื้อดื้อยาในผู้ป่วยทารกแรกเกิดที่มีมากขึ้น ดังนั้นแพทย์ควรจะตระหนักถึงปัญหานี้ รวมทั้งหามาตรการในการป้องกัน เพื่อลดอุบัติการการติดเชื้อดื้อยาเหล่านี้