วิธีการคลอดและการมาของน้ำนมเต็มเต้าในมารดาหลังคลอด

บทคัดย่อ

มารดาสามารถรับรู้การมาของน้ำนมเต็มเต้าหลังคลอดได้จากอาการแสดงต่าง ๆ ได้แก่ รู้สึกเต้านมขยาย คัดตึงและเจ็บแปลบภายในเต้า มีน้ำนมไหลจากเต้าตรงข้ามขณะที่ลูกดูด มีน้ำนมไหลทันจากปากลูก ได้ยินเสียงกลืนน้ำนมของลูก จากการศึกษาในต่างประเทศพบว่า วิธีการคลอดมีผลต่อระยะเวลาที่น้ำนมมาเต็มเต้าหลังคลอด แต่ยังไม่พบการศึกษานี้ในมารดาไทยมาก่อน การศึกษานี้เป็นแบบ prospetive cohort study เพื่อหาระยะเวลาการมาของน้ำนมเต็มเต้าโดยใช้การรับรู้ของมารดาในมารดาหลังคลอดที่คลอดทางช่องคลอดและ ผ่าตัดคลอด 350 ราย ในโรงพยาบาลขอนแก่น ตั้งแต่เดือนเมษายนถึงพฤษภาคม พ.ศ. 2551 การศึกษาพบระยะเวลาเฉลี่ยที่น้ำนมมาเต็มเต้าในมารดาหลังคลอดที่คลอดทางช่องคลอดและผ่าตัดคลอด 34.1, SD 18.3 ชั่วโมงและ 44.2, SD 22.4 ชั่วโมงตามลำดับที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ มารคาที่ผ่าตัดคลอดมีน้ำนมมาเต็มเต้าช้า ตั้งแต่ 72 ชั่วโมงหลังคลอดขึ้นไป คิดเป็นร้อยละ 12.1 มากกว่าในมารดาที่คลอดทางช่องคลอดซึ่งพบเพียงร้อยละ 3.4 (RR 3.58 CI 1.41, 9.76) โดยสรุป มารดาที่ผ่าตัดคลอดมีน้ำนมมาเต็มเต้าช้ากว่ามารดาที่คลอดทางช่องคลอดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ