การย้ายและปัจจัยที่ส่งผลต่อการย้ายออกจากสถานีอนามัยของบุคลากรสาธารณสุข

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การย้ายของบุคลากรสาธารณสุข และปัจจัยการย้าย เพื่อหามาตรการที่เหมาะสมในการสร้างแรงจูงใจและธำรงบุคลากรสาธารณสุขของสถานีอนามัยให้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ โดยระเบียบวิธีวิจัยเป็นการวิจัยภาคตัดขวาง ดำเนินการใน 8 จังหวัด ครอบคลุม 4 ภาค กลุ่ม ตัวอย่างในการเก็บข้อมูลประกอบด้วย บุคลากรปฏิบัติงานที่สถานีอนามัย และบุคลากรที่จบหลักสูตรประกาศนียบัตรสาธารณสุขและเริ่มปฏิบัติงานครั้งแรกที่สถานีอนามัย จำนวน 1,820 คน เครื่องมือเก็บข้อมูลประกอบด้วยแบบสอบถามตอบด้วยตนเอง ผลการศึกษาพบว่าการโยกย้ายส่วนใหญ่ย้ายระหว่างสถานีอนามัยโดยการย้ายออกจากสถานีอนามัยมีสัดส่วนที่สูงกว่าการย้ายเข้าสถานีอนามัยเล็กน้อย กลุ่มอายุราชการ 1-5 ปีมีการโยกย้ายมากที่สุด เหตุผลการโยกย้ายจะเกี่ยวข้องกับ ภาระงานมากเกินไป การต้องการดูแลครอบครัวหรือกลับภูมิลำเนา ตำแหน่งขาดความก้าวหน้า ค่าตอบแทนและสวัสดิการอื่น ๆ ไม่เหมาะสม จากการวิเคราะห์ logistic regression พบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการย้ายออกจากสถานีอนามัยของบุคลากรสาธารณสุข ได้แก่ระยะเวลารับราชการ (P < 0.001) ระดับการศึกษา (p < 0.001) และภูมิลำเนา (p < 0.05) ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่ากระทรวงสาธารณสุขควรจะต้องมีมาตรการในการสร้างแรงจูงใจให้บุคลากรสาธารณสุขสามารถปฏิบัติงานในสถานีอนามัยได้อย่างมีประสิทธิผลและมีความพึงพอใจต่อการทำงาน ได้แก่ การเพิ่มกำลังคนปฏิบัติงานในสถานีอนามัยการส่งเสริมระบบการคัดเลือกบุคลากรที่เป็นคนพื้นที่ในการปฏิบัติงานที่สถานีอนามัยการพัฒนาความก้าวหน้าในตำแหน่งที่สถานีอนามัย การส่งเสริมคุณค่าของการทำงานในสถานีอนามัย และควรมีการสร้างแรงจูงใจในรูปค่าตอบแทนที่เป็นตัวเงินและสวัสดิการต่าง ๆ เพื่อเป็นแรงจูงใจให้บุคลากร สาธารณสุข