ความพร้อมในการจัดการสุขภาพของแกนนำชุมชนตำบลถาวรวัฒนา อำเภอทรายทองวัฒนา จังหวัดกำแพงเพชร

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความพร้อมในการจัดการสุขภาพและความพึงพอใจต่อกระบวนการ จัดการสุขภาพของแกนนำชุมชน และการพัฒนาของหมู่บ้านจัดการสุขภาพ ตำบลถาวรวัฒนา อำเภอทราย-ทองวัฒนา จังหวัดกำแพงเพชร รูปแบบการวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดผลสองครั้ง (one - group pre and post est design) กลุ่มตัวอย่าง คือ แกนนำชุมชนในเขตตำบลเป้าหมายที่มีตำแหน่งเป็นทางการและไม่เป็นทางการและสมัครใจเข้าร่วมโครงการ หมู่บ้านละ 5 - 7 คน รวม 63 คน ได้แก่ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วย ผู้ใหญ่บ้าน แพทย์ประจำตำบล สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบล คณะกรรมการหมู่บ้าน อาสาสมัครสาธารณสุข และผู้นำกลุ่มองค์กร /ชมรมต่างๆ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่กระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมแบบทดสอบความรู้ แบบสอบถาม แบบสังเกตการจัดเวทีประชาคม แบบประเมินตนเองเพื่อสร้างการเรียนรู้ร่วมกัน แบบฟอร์มการจัดทำแผนชุมชนด้านสุขภาพ และแบบสนทนากลุ่ม เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือน มิถุนายน - ตุลาคม 2551 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณใช้สถิติพรรณนาและ paired samples I-test ข้อมูลเชิง คุณภาพใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา

การวิจัยพบว่า แกนนำชุมชนตำบลถาวรวัฒนา ส่วนใหญ่ มีความรู้การจัดการสุขภาพระดับป่านกลาง (65.1) มีทัศนคติที่ดีต่อกระบวนการจัดการสุขภาพ (50.8%) และมีส่วนร่วมในกระบวนการจัดการสุขภาพระดับสูง (74.6%) เมื่อเปรียบเทียบก่อนและหลังการเข้าร่วมกระบวนการจัดการสุขภาพพบว่า แกนนำชุมชน มีความรู้ ทัศนคติและส่วนร่วมในกระบวนการจัดสุขภาพสูงขึ้นจากเดิมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 โดยมีความเข้มแข็งในกระบวนการพัฒนาหมู่บ้านระดับดีมาก คะแนนเพิ่มจากร้อยละ 75.0 เป็น ร้อยละ 90.8ความพึ่งพอใจต่อกระบวนการจัดการสุขภาพในระดับมาก ร้อยละ 76.2 มีความพร้อมและศักขภาพในการเป็น ทีมงานจัดการสุขภาพที่ดีและเข้มแข็งขึ้น สามารถร่วมกันจัดทำแผนชุมชนด้านสุขภาพรองรับการพัฒนาและแก้ไขปัญหาสุขภาวะ ในชุมชน เพื่อเสนอของบประมาณองค์การบริหารส่วนตำบลถาวรวัฒนา จำนวน 8 โครงการเป็นเงิน 195,340 บาท

ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า รูปแบบกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมเหมาะสมที่จะกำหนดเป็นนโยบาย พัฒนาสาธารณสุขระดับตำบล เพื่อบูรณาการการพัฒนาแก้ไขปัญหาสุขภาพที่ระดับตำบล รวมทั้งมีการเตรียม ชุมชนให้ทั่วถึงและต่อเนื่อง กระตุ้นให้ความรู้ ข้อมูลข่าวสาร เพื่อให้คนในชุมชน ตื่นตัวกับปัญหาต่าง ๆ มองเห็นความสำคัญของปัญหาและร่วมมือพัฒนาให้เกิดสุขภาพที่ดีทั้งของตนเองและชุมชน