การลาออกของแพทย์พี่เลี้ยงในโรงพยาบาลที่จัดการเรียนการสอนนักศึกษาแพทย์โครงการผลิตแพทย์เพื่อชาวชนบท กระทรวงสาธารณสุข

ผู้แต่ง

  • สุกิจ ภู่รัก สำนักงานบริหารโครงการร่วมผลิตแพทย์เพิ่มเพื่อชาวชนบท สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
  • พิมพ์เพชร สุขุมาลไพบูลย์ สำนักงานบริหารโครงการร่วมผลิตแพทย์เพิ่มเพื่อชาวชนบท สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
  • วิน เตชะเคหะกิจ โรงพยาบาลลำปาง จังหวัดลำปาง

คำสำคัญ:

การลาออก, แพทย์พี่เลี้ยง, โครงการผลิตแพทย์เพื่อชาวชนบท

บทคัดย่อ

แพทย์พี่เลี้ยงมีบทบาทที่สำคัญมายาวนานต่อทั้งการช่วยในการให้บริการทางการแพทย์และช่วยอาจารย์แพทย์ ในการสอนนักศึกษาแพทย์โครงการผลิตแพทย์เพื่อชาวชนบทในชั้นปีที่ 4-6 ในโรงพยาบาลที่มีการเรียนการสอน ซึ่ง ปัจจุบันการลาออกของแพทย์พี่เลี้ยงก่อนครบกำหนด 3 ปี ยังคงเป็นปัญหาทำให้ขาดแคลนแพทย์พี่เลี้ยงในการช่วย ดูแลการจัดการเรียนการสอนนักศึกษาแพทย์โครงการผลิตแพทย์เพื่อชาวชนบท การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา การลาออกของแพทย์พี่เลี้ยงในโรงพยาบาลทีมีการเรียนการสอนนักศึกษาแพทย์ เป็นการศึกษาแบบย้อนหลัง ดำเนินการ โดยใช้ข้อมูลจากกองบริหารทรัพยากรบุคคล กระทรวงสาธารณสุข เพื่อค้นหาแพทย์พี่เลี้ยงทีได้ลงทะเบียนที ่ โรงพยาบาล ่ ที่มีการเรียนการสอนในช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2558-2561 ข้อมูลเกี่ยวกับเพศ ภูมิภาคของโรงพยาบาลที่ปฏิบัติงาน ขนาดของโรงพยาบาลที่ปฏิบัติงาน และกลุ่มงานที่ปฏิบัติงาน ได้ถูกรวบรวมไว้ การวิเคราะห์ถดถอย Poisson ถูกใช้ เพื่อหาความสัมพันธ์ของปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการลาออกของแพทย์ แพทย์พี่เลี้ยงทั้งสิ้น 1,076 คนถูกรวบรวมใน การศึกษานี้ โดยมี 142 คน (ร้อยละ 13.2) ลาออกก่อนครบกำหนด ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า แพทย์พี่เลี้ยงที่ ทำงานในโรงพยาบาลขนาดเล็กและขนาดกลางมีโอกาสลาออกมากกว่าในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ 1.98 เท่า (95%CI= 1.35-2.90) และ 1.58 เท่า (95%CI=1.07-2.34) ตามลำดับ ซึ่งมีนัยสำคัญทางสถิติ นอกจากนั้นยังพบว่าแพทย์ พี่เลี้ยงทีปฏิบัติงานในกลุ่มงานสูติ-นรีเวชกรรมมีโอกาสลาออกมากกว่าแพทย์ที ่ ปฏิบัติงานในกลุ่มงานอายุรกรรม 1.71 ่ เท่า (95%CI=1.05-2.80) ซึ่งมีนัยสำคัญทางสถิติเช่นเดียวกัน การศึกษานี้พบว่า เพศ และภูมิภาคของโรงพยาบาล ที่ปฏิบัติงาน (ภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้) ไม่มีความสัมพันธ์กับการลาออกของ แพทย์พี่เลี้ยง ผลจากการศึกษานี้สามารถเป็นส่วนหนึ่งในการนำเสนอผู้กำหนดนโยบายเกี่ยวกับการดำเนินงานแพทย์ พี่เลี้ยงเพื่อเพิ่มการคงอยู่ของแพทย์พี่เลี้ยงในโรงพยาบาลต่อไป

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

สุวัฒน์ เลิศสุขประเสริฐ. โครงการผลิตแพทย์เพื่อชาวชนบท กับการแก้ไขปัญหาความขาดแคลนแพทย์ของกระทรวงสาธารณสุข. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2551;17(ฉบับเพิ่มเติม 7):SVII1906-14.

Nithiapinyasakul A, Arora R, Chamnan P. Impact of a 20-year collaborative approach to increasing the production of rural doctors in Thailand. International journal of medical education 2016 ;7:414-16.

Arora R, Chamnan P, Nitiapinyasakul A, Lertsukprasert S. Retention of doctors in rural health services in Thailand: impact of a national collaborative approach. Rural Remote Health 2017;17(3):4344.

Techakehakij W, Arora R. Rural retention of new medical graduates from the Collaborative Project to Increase Production of Rural Doctors (CPIRD): a 12-year retrospective study. Health Policy and Planning 2017;32(6):809-15.

Techakehakij W, Arora R. From one-district-one-doctor to the inclusive track: Lessons learned from a 12-year special recruitment program for medical education in Thailand. Education for Health 2019;32(3):122.

อิงครัต แพททริคค์ สีเขียวสุขวงกฎ. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการ ลาออกของแพทย์ในระบบราชการของโรงพยาบาลใน ประเทศไทย. Journal of Language, Religion and Culture [Internet]. 2016 Jul [cited 2022 Dec. 23];5(1):183- 209. Available from: https://so03.tci-thaijo.org/index. php/gshskku/article/view/62428

Alexander H, Anli Z, Judith J, Keith G, Ruth R, Andrew Z, et al. Associations of physician burnout with career engagement and quality of patient care: systematic reviewand meta-analysis. BMJ [Internet]. 2022 [cited 2022 Dec 23];378:e070442. Available from: https://doi. org/10.1136/bmj-2022-070442

Patel RS, Bachu R, Adikey A, Malik M, Shah M. Factors related to physician burnout and its consequences: a review. Behav Sci [Internet]. 2018 [cited 2022 Dec.22];8(11):98. Available from: https://doi.org /10.3390/bs8110098.

Misra-Hebert AD, Kay R, Stoller JK. A review of physician turnover: rates, causes, and consequences. Am J Med Qual [Internet]. 2004 [cited 2022 Dec 23];19(2):56-66. Available from: https://doi.org /10.1177 /106286060401900203.

StataCorp L. Stata 13. College Station: StataCorp LP; 2014.

Pagaiya N, Kongkam L, Sriratana S. Rural retention of doctors graduating from the rural medical education project to increase rural doctors in Thailand: a cohort study. Hum Resour Health [Internet]. 2015 [cited 2022 Dec. 23];13:10. Available from: https://doi. org/10.1186/s12960-015-0001-y

Dyrbye LN, Clinic M, Shanafelt TD, Sinsky CA, Cipriano PF, Bhatt J, et al. Burnout among health care professionals: a call to explore and address this underrecognized threat to safe, high quality care. NAM Perspectives. Discussion Paper. Washington, DC: National Academy of Medicine; 2017.

Iosim I, Runcan P, Dan V, Nadolu B, Runcan R, Petrescu M. The role of supervision in preventing burnout among professionals working with people in difficulty. Int J Environ Res Public Health [Internet]. 2022 [cited 2022 Dec 23];19(1):160. Available from: https://doi. org/10.3390/ijerph19010160

Gazelle G, Liebschutz JM, Riess H. Physician burnout: coaching a way out. J Gen Intern Med [Internet]. 2015[cited 2022 Dec. 23];30(4):508-13. Available from: https://doi.org/10.1007/s11606-014-3144-y

Cheng KC, Lee TL, Lin YJ, Liu CS, Lin CC, Lai SW. Facility evaluation of resigned hospital physicians: managerial implications for hospital physician manpower. Biomedicine (Taipei) [Internet]. 2016 [cited 2022 Dec 23];6(4):23. Available from: https://doi.org/10.7603/ s40681-016-0023-3

ประกาศสำนักงานเลขาธิการแพทยสภา เรื่อง การรับสมัคร แพทย์ประจำบ้านและการขอขึ้นทะเบียนแพทย์ใช้ทุน/แพทย์ ปฏิบัติงานเพื่อการสอบสอบวุฒิบัตร ประจำปีการฝึกอบรม 2565 รอบที่1 [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 30 พ.ย. 2565]. แหล่งข้อมูล: https://tmc.or.th/Media/media-2021-09-17-09-25-49.pdf

ถนัดกิจ มาตย์นอก.การคงอยู่และการลาออกของแพทย์ที่ ปฏิบัติงานด้านรังสีวิทยาในโรงพยาบาลสังกัดกรมการแพทย์ [วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2560. 179 หน้า.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-08-30

วิธีการอ้างอิง

ฉบับ

บท

นิพนธ์ต้นฉบับ

บทความที่มีผู้อ่านมากที่สุดจากผู้แต่งเรื่องนี้