การฟื้นฟูการกลืนสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในช่วงระยะเวลา 10 ปี : การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ
คำสำคัญ:
ภาวะกลืนลำบาก, การฟื้นฟูการกลืน, โรคหลอดเลือดสมอง, ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองบทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ (systematic review) เกี่ยวกับการฟื้ นฟูการกลืนสำหรับ ผู้ป่ วยโรคหลอดเลือดสมอง มีวัตถุประสงค์เพื่อสรุปรูปแบบการฟื้ นฟูการกลืนและประสิทธิภาพ ในการส่งเสริมความ สามารถด้านการกลืนในผู้มีภาวะกลืนลำบากจากโรคหลอดเลือดสมอง โดยทำการสืบค้นการศึกษาเกี่ยวกับการฟื้ นฟู การกลืนในผู้ป่ วยโรคหลอดเลือดสมอง ในช่วงระยะเวลา 10 ปีที่ผ่านมาจากฐานข้อมูล PubMed และ Scopus โดยใช้ กรอบการสืบค้นของ PICO framework ดังนี้ Participant (P) ได้แก่ ผู้มีภาวะกลืนลำบากจากโรคหลอดเลือดสมอง Intervention (I) ได้แก่ รูปแบบและวิธีการในการฟื้ นฟูการกลืน Comparison (C) ได้แก่ การเปรียบเทียบกับฟื้ นฟู รูปแบบอื่น และ Outcome (O) ได้แก่ ผลลัพธ์การฟื้ นฟูการกลืน เกณฑ์การคัดเลือกการศึกษา ประกอบด้วย (1) เป็น งานวิจัยประเภทการทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุมที่เกี่ยวกับการฟื้ นฟูการกลืนในผู้ป่ วยโรคหลอดเลือดสมอง (2) เผยแพร่เป็นภาษาอังกฤษ และ (3) กำหนดช่วงเวลาการสืบค้น 10 ปี (ปี ค.ศ. 2010 ถึง ปี ค.ศ. 2020) งาน วิจัยอื่นทีไม่เกี ่ ยวกับการฟื้ นฟูการกลืนในผู้มีภาวะกลืนลำบากจากโรคหลอดเลือดสมองจะถูกตัดออก คำสำคัญในการสืบค้น ประกอบด้วย “dysphagia และคำพ้องความหมาย” “swallowing rehabilitation และคำพ้องความหมาย” และ “stroke และคำพ้องความหมาย” ผลการสืบค้นพบการศึกษาที่ผ่านการคัดเลือกตามเกณฑ์ที่กำหนดจำนวน 17 การศึกษา ครอบคลุมผู้ป่ วยโรคหลอดเลือดสมองจำนวน 929 คน จากการทบทวนวรรณกรรมสามารถจำแนกรูปแบบการฟื้ นฟู การกลืนในช่วงระยะเวลา 10 ปีทีผ่านมา ได้เป็น 6 กลุ่มหลัก ประกอบด้วย (1) การกระตุ้นการกลืนด้วยกระแสไฟฟ้ า ่ (3 การศึกษา) (2) การกระตุ้นระบบประสาท (4 การศึกษา) (3) การใช้อุปกรณ์พิเศษ (2 การศึกษา) (4) การบริหาร รูปแบบพิเศษ (3 การศึกษา) (5) การผสมผสานการฟื้ นฟู (3 การศึกษา) และ (6) การฟื้ นฟูรูปแบบอื่นๆ (2 การ ศึกษา) เนื่องจากแต่ละการศึกษามีความแตกต่างของระดับความรุนแรงของภาวะกลืนลำบากในประชากรที่ศึกษา และ รูปแบบการวัดผลลัพธ์การศึกษาทำให้ไม่สามารถทำการสังเคราะห์วิเคราะห์อภิมานได้ อย่างไรก็ตามการทบทวน อย่างเป็นระบบครั้งนี้ได้ข้อมูลอันเป็นประโยชน์ซึ่งสามารถนำมาเป็นแนวทางในการเลือกและให้บริการฟื้ นฟูการกลืน ในผู้มีภาวะกลืนลำบากจากโรคหลอดเลือดสมองได
Downloads
เอกสารอ้างอิง
นิพนธ์ พวงวรินทร์. โรคหลอดเลือดสมอง. กรุงเทพมหานคร: เรือนแก้วการพิมพ์; 2543.
Ministry of Public Health, Thailand. Public health statistics A.D. 2019. Nonthaburi: 2020.
Falsetti P, Acciai C, Palilla R, Bosi M, Carpinteri F, Zingarelli A, et al. Oropharyngeal dysphagia after stroke: incidence, diagnosis, and clinical predictors in patients admitted to a neurorehabilitation unit. J Stroke Cerebrovas Dis 2009;18(5):329-35.
Cohen DL, Roffe C, Beavan J, Blackett B, Fairfield CA, Hamdy S, et al. Post-stroke dysphagia: a review and design considerations for future trials. Int J Stroke 2016; 11(4):399-411.
Mourão AM, Lemos SMA, Almeida EO, Vicente LCC, Teixeira AL. Frequency and factors associated with dysphagia in stroke. Codas 2016;28:66-70.
Alamer A, Melese H, Nigussie F. Effectiveness of neuromuscular electrical stimulation on post-stroke dysphagia: a systematic review of randomized controlled trials. Clin Interv Aging 2020;15:1521.
Jorgensen L, Paludan-Muller AS, Laursen DR, Savovic J, Boutron I, Sterne JA, et al. Evaluation of the Cochrane tool for assessing risk of bias in randomized clinical trials: overview of published comments and analysis of user practice in Cochrane and non-Cochrane reviews. Systematic reviews 2016;5(1):1-13.
Bath PM, Scutt P, Love J, Clavé P, Cohen D, Dziewas R, et al. Pharyngeal electrical stimulation for treatment of dysphagia in subacute stroke: a randomized controlled trial. Stroke 2016;47(6):1562-70.
Konecny P, Elfmark M. Electrical stimulation of hyoid muscles in post-stroke dysphagia. Biomed Pap Med Fac Univ Palacky Olomouc Czech Repub 2018;162(1):40- 2.
Terre R, Mearin F. A randomized controlled study of neuromuscular electrical stimulation in oropharyngeal dysphagia secondary to acquired brain injury. European Journal of Neurology 2015;22(4):687-e44.
Kumar S, Wagner CW, Frayne C, Zhu L, Selim M, Feng W, et al. Noninvasive brain stimulation may improve stroke-related dysphagia: a pilot study. Stroke 2011; 42(4):1035-40.
Ahn YH, Sohn HJ, Park JS, Ahn TG, Shin YB, Park M, et al. Effect of bihemispheric anodal transcranial direct current stimulation for dysphagia in chronic stroke patients: a randomized clinical trial. Journal of Rehabilitation Medicine 2017;49(1):30-5.
Michou E, Mistry S, Jefferson S, Tyrrell P, Hamdy S. Characterizing the mechanisms of central and peripheral forms of neurostimulation in chronic dysphagic stroke patients. Brain Stimulation 2014;7(1):66-73.
Momosaki R, Abo M, Watanabe S, Kakuda W, Yamada N, Mochio K. Functional magnetic stimulation using a parabolic coil for dysphagia after stroke. Neuromodulation: Technology at the Neural Interface 2014; 17(7):637-41.
Hagglund P, Hagg M, Jaghagen EL, Larsson B, Wester P. Oral neuromuscular training in patients with dysphagia after stroke: a prospective, randomized, open-label study with blinded evaluators. BMC Neurology 2020; 20(1):1-10.
Park JS, Lee G, Jung YJ. Effects of game-based chin tuck against resistance exercise vs head-lift exercise in patients with dysphagia after stroke: An assessor-blind, randomized controlled trial. J Rehabil Med 2019; 51(10):749-54.
Jang KW, Lee SJ, Kim SB, Lee KW, Lee JH, Park JG. Effects of mechanical inspiration and expiration exercise on velopharyngeal incompetence in subacute stroke patients. J Rehabil Med 2019;51(2):97-102.
Gao J, Zhang HJ. Effects of chin tuck against resistance exercise versus Shaker exercise on dysphagia and psychological state after cerebral infarction. Eur J Phys Rehabil Med 2017;53(3):426-32.
Ploumis A, Papadopoulou SL, Theodorou SJ, Exarchakos G, Givissis P, Beris A. Cervical isometric exercises improve dysphagia and cervical spine malalignment following stroke with hemiparesis: a randomized controlled trial. Eur J Phys Rehabil Med 2018;54(6):845-52.
Carnaby GD, LaGorio L, Silliman S, Crary M. Exercise‐based swallowing intervention (McNeill dysphagiatherapy) with adjunctive NMES to treat dysphagia post‐ stroke: a double‐blind placebo‐controlled trial. J Oral Rehabil 2019;47(4):501-10.
Park JW, Kim Y, Oh JC, Lee HJ. Effortful swallowing training combined with electrical stimulation in post-stroke dysphagia: a randomized controlled study. Dysphagia 2012;27(4):521-7.
Huang KL, Liu TY, Huang YC, Leong CP, Lin WC, Pong YP. Functional outcome in acute stroke patients with oropharyngeal dysphagia after swallowing therapy. Journal of Stroke Cerebrovascular Diseases 2014;23(10): 2547-53.
Xia W, Zheng C, Zhu S, Tang Z. Does the addition of specific acupuncture to standard swallowing training improve outcomes in patients with dysphagia after stroke? a randomized controlled trial. Clinical Rehabilitation 2016;30(3):237-46.
Chen HJ, Chen JL, Chen CY, Lee M, Chang WH, Huang TT. Effect of an oral health programme on oral health, oral intake, and nutrition in patients with stroke and dysphagia in Taiwan: a randomised controlled trial. Int J Environ Res Public Health 2019;16(12).
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
วิธีการอ้างอิง
ฉบับ
บท
การอนุญาต
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
