การพัฒนาการประเมินการใช้ยาต้านจุลชีพแบบเชิงรุกโดยประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศ: กรณีศึกษาโรงพยาบาลสุรินทร์

บทคัดย่อ

กลยุทธ์หลักในการควบคุมและกำกับดูแลการใช้ยาต้านจุลชีพอย่างเหมาะสม ที่ประสบความสำเร็จ คือ การจัดให้มีระบบขออนุมัติก่อนการใช้ยาหรือร่วมกับการตรวจสอบแบบไปข้างหน้าและการสะท้อนกลับข้อมูล โรงพยาบาลสุรินทร์ ได้พัฒนาระบบการประเมินและติดตามการใช้ยาแบบเชิงรุก โดยมีทีมสหสาขาวิชาชีพบนหอผู้ป่วย โดยเรียกชื่อว่า “Proactive DUE (drug use evaluation)” แต่พบอุปสรรคในขั้นตอนการเตรียมข้อมูลผู้ป่วย เนื่องจากเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและใช้เวลานาน การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาการประเมินการใช้ยาต้านจุลชีพแบบเชิงรุกด้วยการประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ แบ่งเป็น 3 ระยะ ดังนี้ ระยะที่ 1 ศึกษาปัญหาจาก proactive DUE แบบเดิม พบการเตรียมข้อมูลใช้เวลานาน ข้อมูลครบถ้วน ระยะที่ 2 นำปัญหาที่พบ มาสร้างระบบการดึงข้อมูลอัตโนมัติเรียกว่า “DUE form พร้อมใช้” ระยะที่ 3 ศึกษาผลลัพธ์ว่า proactive DUE แบบใหม่ สามารถลดระยะเวลาการเตรียมข้อมูลจาก 11 นาที 6 วินาที เป็น 36 วินาทีต่อราย ความถูกต้องครบถ้วนของข้อมูลเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 35.42 เป็นร้อยละ 91.67 ซึ่งแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01) ด้านความครอบคลุมของการติดตามการใช้ยาเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 45.84 เป็นร้อยละ 90.34 มีการปรับยาให้ออกฤทธิ์อคบลงจากร้อยละ 19.48 เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 33.23 มีการหยุดจากยาร้อยละ 5.49 เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 9.42 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01) ผลลัพธ์ด้านปริมาณการใช้ยาปฏิชีวนะในหน่วย defined daily dose (DDD) ต่อ 100 วันนอนลดลงร้อยละ 22.47 การวิจัยนี้แสดงให้เห็นถึงประโยชน์ของการพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อประเมินและติดตามการใช้ยาเชิงรุกส่งผลให้สามารถควบคุมและกำกับการใช้ยาปฏิชีวนะได้