การพัฒนารูปแบบการสันนิษฐานสาเหตุการตาย จังหวัดอุบลราชธานี ปี 2550 - 2553

บทคัดย่อ

มีการรายงานสาเหตุการตายที่ไม่ถูกต้องตามหลัก ICD-10 ในข้อมูลสถิติการตายของประเทศไทย เป็นจำนวนมาก เช่น ชราภาพ ขาดอากาศ ระบบหายใจล้มเหลว ทำให้ไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการแก้ปัญหาสุขภาพได้ จังหวัดอุบลราชธานีจึงได้พัฒนารูปแบบการสันนิษฐานสาเหตุการตาย โดยมีวัตถุประสงค์คือ 1) พัฒนารูปแบบการสันนิษฐานสาเหตุการตายโดยการสัมภาษณ์ (Verbal Autopsy; VA) 2) พัฒนาบุคลากรสาธารณสุขในการสอบสวนสาเหตุการตาย ทั้งนี้ เพื่อให้ได้ข้อมูลสาเหตุการตายมีคุณภาพ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยปฏิบัติการ (action research) ดำเนินการครอบคลุมพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี มีวิธีการดำเนินการ คือ 1)พัฒนาบุคลากรให้ครบทุกสถานบริการ 2) กำหนดให้บุคลากรสาธารณสุขเป็นผู้สันนิษฐานสาเหตุการตายโดยใช้เครื่องมือ VA 3)ขอความเห็นชอบจากสำนักทะเบียนกลาง 4)ประเมินคุณภาพแบบสัมภาษณ์ และ วิเคราะห์ข้อมูลสาเหตุการตาย

การศึกษา พบว่า ได้พัฒนาบุคลากรครอบคลุมทุกสถานบริการ การประเมินคุณภาพแบบสัมภาษณ์ พบ ว่า มีคุณภาพร้อยละ 81.24 ผลการวิเคราะห์สาเหตุการตาย พบว่า สาเหตุการตายกลุ่มที่ไม่สามารถจำแนกได้(R)ลดลงเหลือร้อยละ 25.82 (ปี 2546 40.96%) สาเหตุการตายที่เปลี่ยนแปลงชัดเจน คือ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง มะเร็งเพิ่มขึ้น โครงสร้างสาเหตุการตายในกลุ่มผู้สูงอายุเปลี่ยนแปลงมากที่สุด จากการพัฒนารูป-แบบของจังหวัดอุบลราชธานี ชีให้เห็นว่า บุคลากรสาธารณสุขระดับสถานีอนามัยสามารถดำเนินการได้และ ข้อมูลมีคุณภาพ รูปแบบนี้จึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการพัฒนาคุณภาพข้อมูลสาเหตุการตายของประเทศไทย