การประเมินผลการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออก อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุุทรปราการ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (mixed methods rescarch) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการประเมินผล การดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออก อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ และปัจจัยที่สามารถทำนาย การดำเมินงานป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออก กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาเชิงปริมาณเป็นผู้รับผิดชอบงานควบคุมโรค ของโรงพยาบาล สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ โรงพยาบาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ จำนวน 98 คน และกลุ่มตัวอย่างในการศึกษาเชิงคุณภาพเป็นผู้บริหารประกอบ ด้วย รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลบางบ่อ (ดูแลงานควบคุมโรค) สาธาธารณสุขอำเภอบางบ่อ และผู้อำนวยการ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในอำเภอบางบ่อ จำนวน 15 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติติติสัมประสิทธิ์ สหสัมพันธ์ของเพียร์สันและการวิเคราะห์ถดดลอยพพูณแบบขั้นตอน และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยใช้การ วิเคราะห์เชิงเนื้อหา เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ ผลการศึกษาเชิงปริมาณ พบว่า ใน ภาพรวมการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออกอยู่ระดับสูง ร้อยละ 60.2 ปัจจัยที่สามารถทำนายการดำเนิน- งานป้องกัน ควบคุมโรคไข้เลือดออกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ได้แก่ อายุ และการอบรม โดยสามารถ ทำนายการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดอออกได้ ร้อยละ 42.7 ในขณะที่ผลการศึกษาเชิงคุณภาพ พบว่า บริบทของพื้นที่มีประชากรแฝง ประชากรต่างถิ่น แรงงานต่างด้าวจำนวนมาก มีการเคลื่อนย้ายเข้าออกของแรงงาน ลอดเวลาส่งผลให้การแพร่ระบาดของโรคติดต่อได้ง่ายและรวดเร็ว อีกทั้งพื้นที่เขตเมืองมีปัจจัยเสี เช่น ปัญหาขยะ ปัญหาสิ่งแวดล้อม การควบคุมโรคไข้เลือดออกแบบเดิมโดยวิธีกำจัดแหล่งเพาะพันธ์ยุงลายไม่สำเร็จ ประกอบกับข้อจำกัดทรัพยากรทั้งคน งบประมาณ วัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือในการป้องกัน ควบคุมโรคไม่เพียงพอ และ ปัญหาการคืนข้อมูลผู้ป่วยจากโรงพยาบาลเอกชนบางแห่งล่าช้า และปัญหาการเชื่อมโยงข้อมูลให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ใช้ประโยชน์ได้ทันเหตุการณ์ ข้อเสนอแนะ ควรส่งเสริมการสร้างองค์ความรู้ใหม่ นวัตกรรมและภูปัญญาท้องถิ่น นำ สู่การพัฒนารูปแบบการป้องกัน ควบคุมโรคไข้เลือดออก โดยใช้การมีส่วนร่วมของประชาชน กล่าวโดยสรุปการ ประเมินผลการดำเนินงานป้องกัน ควบคุมโรคไข้เลือดออกดังกล่าว สามารถนำไปพัฒนาต่อยอดเป็นแนวทางในการ สร้างและพัฒนารูปแบบการป้องกัน ควบคุมโรคติดต่อในบริบทของอำเภอบางบ่อในพื้นที่ต่อไป