ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรังของกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ในพื้นที่จังหวัดพังงา

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เปรียบเทียบความรู้ และเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยนำ ปัจจัยเอื้อ ปัจจัยเสริมกับพฤติกรรมของกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ในพื้นที่จังหวัดพังงา สำรวจในประชากร อายุ 35 ปีขึ้นไป หลังการคัดกรองโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง ในปีงบประมาณ 2565 ได้กลุ่มตัวอย่าง 349 คน เครื่องมือเป็นแบบสอบถามความรู้และการปฏิบัติตนป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง และสอบถามปัจจัยนำ ปัจจัยเอื้อ ปัจจัยเสริม วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติ multiple linear regression, Wilcoxon signed rank test และ Pearson correlation ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่มีอิทธิพลมากที่สุด คือ ปัจจัยเสริม ได้แก่ ครอบครัว เพื่อน และเจ้าหน้าที่สาธารณสุขให้ความรู้ รองลงมา ปัจจัยเอื้อ ได้แก่ ทรัพยากรในชุมชน ความยากง่ายในการเข้าถึง กฎหมาย และปัจจัยนำ ได้แก่ ความรู้ เปรียบเทียบความรู้ของประชากรกลุ่มเสี่ยงก่อนและหลังให้ความรู้ พบว่า มีความรู้หลังมากกว่าก่อนให้ความรู้แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01) ด้านพฤติกรรมป้องกันโรคส่วนใหญ่อยู่ในระดับมากและมากที่สุด ส่วนพฤติกรรมการออกกำลังกายอยู่ในระดับปานกลาง ด้านความสัมพันธ์ของปัจจัยนำ ปัจจัยเอื้อ ปัจจัยเสริม กับพฤติกรรม อยู่ในระดับต่ำในเชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01) สรุปปัจจัยนำ ปัจจัยเอื้อ และปัจจัยเสริม มีอิทธิพลและความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการป้องกัน ควบคุมโรคของกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ข้อเสนอแนะควรจัดทำโปรแกรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสมในครัวเรือนและการออกกำลังกายเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมกลุ่มเสี่ยงในการป้องกันโรคให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและบริบทของพื้นที่ในชุมชน