ภูมิปัญญาการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ ในชุมชนสะลวง – ขี้เหล็ก อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่

ผู้แต่ง

  • สามารถ ใจเตี้ย ภาควิชาสาธารณสุขศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่
  • ศศิกัญญ์ นำบุญจิตต์ ภาควิชาสาธารณสุขศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่
  • ณัทธร สุขสีทอง ภาควิชาสาธารณสุขศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ภูมิปัญญา, การสร้างเสริมสุขภาพ, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภูมิปัญญาการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ และวิเคราะห์ปัจจัยพยากรณ์การใช้ ภูมิปัญญาการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ รวมทั้งสังเคราะห์ข้อเสนอการส่งเสริมภูมิปัญญาการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ บนฐานการมีส่วนร่วมของชุมชน กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุในชุมชนสะลวง - ขี้เหล็ก อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 300 คน โดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 10 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วย แบบสอบถามและการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้นแบบพหุ และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า ผู้สูงอายุใช้ภูมิปัญญาการสร้างเสริมสุขภาพโดยรวมเฉลี่ยระดับน้อย (ค่าเฉลี่ย 2.08) โดยปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับใช้ภูมิปัญญาการสร้างเสริมสุขภาพ ได้แก่ จำนวนสมาชิกในครัวเรือน (Beta=0.017, p<0.05) และการรับรู้ประโยชน์ภูมิปัญญาการสร้างเสริมสุขภาพ (Beta=-0.142, p<0.05) พยากรณ์ การใช้ภูมิปัญญาการสร้างเสริมสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ทั้งนี้มีข้อเสนอการส่งเสริมภูมิปัญญาการสร้างเสริม-สุขภาพโดยบูรณาการภูมิปัญญา ผ่านความหลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์ในชุมชน การอบรมให้ความรู้ และการดำเนินกิจกรรมการสร้างเสริมความรู้ผ่านกิจกรรมของชุมชนและหน่วยงาน

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Ageing and health [Internet]. 2022 [cited 2024 Feb 1]. Available from: https://www. who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health

The Asian Development Bank. Population aging in asia and the pacific [Internet]. 2023 [cited 2024 May 11]. Available from: https://www.adb.org/what-we-do/topics/social-development/aging-asia

กรมกิจการผู้สูงอายุ ข้อมูลผู้สูงอายุทั่วไป [อินเทอร์เน็ต]. 2567 [สืบค้นเมื่อ 20 มี.ค. 2567]. แหล่งข้อมูล: https://www.dop.go.th/th/know/1

สามารถ ใจเตี้ย, กานต์ชัญญา แก้วแดง, อ้อมหทัย ดีแท้. การสร้างเสริมสุขภาพสังคมผู้สูงอายุองค์การบริหารส่วน ตำบลสะลวง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่, วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ 2562;11(2): 245-59.

นลินี เกิดประสงค์, จันทิมา นวะมะวัฒน์, ระบบและกลไก เพื่อรองรับสังคมสูงวัยระดับตำบล. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 2564;30(1):49-63.

จิรัชญา เหล่าคมพฤฒาจารย์, ธิติรัตน์ เหล่าคมพฤฒาจารย์, วิภาดา กาญจนสิทธิ์, ณิชา ว่องไว. ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้าน สุขภาพ: บูรณาการสู่การจัดการเรียนรู้ในการดูแลมารดา หลังคลอด. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 2566;17(2):618-30.

สามารถ ใจเตี้ย, สิวลี รัตนปัญญา, ณัทธร สุขสีทอง. ภูมิปัญญา และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคอาหาร พื้นบ้านล้านนาของผู้สูงอายุในชุมชนเวียงท่ากาน - ยุหว่า อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่. จันเกษมสาร 2565; 28(2):269-84.

Daniel WW, Biostatistics: basic concepts and methodology for the health sciences. 9th ed. New York: John Wiley & Sons; 2010.

Anderson LW. Likert scales, education research methodology and measurement: an international handbook. Victoria: Pergamon; 1988.

Cronbach LJ. Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika 1951;16:297-334.

Matthew BM, Michael AH. Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. 2nd ed. California: SAGE Publications; 1994.

Pender NJ. Health promotion in nursing practice. 4th ed. New Jersey: Prentice-Hall; 2002.

ณัฐญา ประไพพานิช. การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างขนาดของครัวเรือนและความอยู่ดีมีสุข ระดับปัจเจกบุคคล: กรณีศึกษาผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารศรีนครินทร วิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์) 2561;10(19):46-58.

Quinn JB. Managing innovation: controlled chaos. Harvard Business Review 1985;63(3):73-85.

Rosenstock I.M. Historical originals of the health belief model. Health Education Monographs 1974;2:1-9.

อิทธิพงษ์ ทองศรีเกตุ, จิรวัฒน์ รักชาติ, สุรชัย ศรีนรจันทร์. การพัฒนาสุขภาวะของผู้สูงอายุภาคเหนือโดยใช้ภูมิปัญญาล้านนาเป็นฐาน:การบริโภค การทำการเกษตร และสื่อพิธีกรรม. Journal of Roi Kaensarn Academi 2566;8(8): 560-78.

Pender NJ. Health promotion in nursing practice. 3rd ed. Stamford, CT: Appleton & Lange; 1996.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-30

วิธีการอ้างอิง

บทความที่มีผู้อ่านมากที่สุดจากผู้แต่งเรื่องนี้