การพัฒนารูปแบบการเฝ้าระวังเพื่อป้องกันการบาดเจ็บทุกกลุ่มวัย โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนในพื้นที่ถ่ายโอนภารกิจโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่ท้องถิ่น จังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยและพัฒนานี้  มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการเฝ้าระวังเพื่อป้องกันการบาดเจ็บทุกกลุ่มวัย  โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ในพื้นที่ถ่ายโอนภารกิจโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่ท้องถิ่น เขตสุขภาพที่ 10  พื้นที่ศึกษาคือ ตำบลหนองบก อำเภอเหล่าเสือโก้ก จังหวัดอุบลราชธานี เดือน ตุลาคม 2565 -กุมภาพันธ์ 2567 กลุ่มประชากรเป้าหมาย ได้แก่ บุคลากรภาครัฐ เอกชนและภาคประชาชน ที่มีส่วนเกี่ยวข้องและยินดีเข้าร่วมเป็นเครือข่ายเฝ้าระวัง จำนวน 148 คน และกลุ่มเป้าหมายที่จะทำการเฝ้าระวังคือ ผู้ที่มีโอกาสเสี่ยงต่อการบาดเจ็บทุกช่วงวัย จำนวน 7,821 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ ระบบเฝ้าระวังที่ผู้วิจัยสร้างและพัฒนาขึ้น ภายใต้การมีส่วนร่วมของชุมชน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิเคราะห์เนื้อหาและเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนา McNemar  c2   และ Paired t-test

ผลการวิจัย ได้รูปแบบของการเฝ้าระวังการบาดเจ็บ “หนองบกปลอดภัยใส่ใจเตือนภัยบาดเจ็บ” ประกอบด้วย (1) การบูรณาการการทำงานของเครือข่ายเฝ้าระวังการบาดเจ็บทุกกลุ่มวัย (2) การออกแบบเครื่องมือที่ใช้ในการเฝ้าระวังแบบมีส่วนร่วม (3) การสร้างกลไกในการขับเคลื่อนระบบเฝ้าระวังอย่างต่อเนื่อง (4) การบริหารและจัดการความเสี่ยงในทุกกลุ่มวัย ผลที่ได้จากการเฝ้าระวังคือ มีข้อมูลข่าวสารใช้เตือนภัยและแก้ไขปัญหา ที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในการลดปัจจัยเสี่ยงจากการบาดเจ็บที่พบบ่อยในทุกกลุ่มวัยเพิ่มมากขึ้นทั้งในด้านบุคคล สิ่งก่อเหตุ และสิ่งแวดล้อม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ P-value < 0.01  ด้านความรอบรู้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาบาดเจ็บของกลุ่มเสี่ยงทุกกลุ่มวัย พบว่าเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ P-value < 0.01  และลดผลกระทบคือ อัตราการบาดเจ็บในทุกกลุ่มวัย ลดลงจากค่ามัธยฐานย้อนหลัง 5 ปี เมื่อเปรียบในช่วงเวลาเดียวกัน ดังนั้น กลวิธีในการสร้างการมีส่วนร่วมในการเฝ้าระวังของครอบครัวและชุมชน และการเพิ่มความรอบรู้ของผู้ดูแลทั้งเด็ก ผู้สูงอายุ และกลุ่มเสี่ยง ตลอดจนการจัดระบบเฝ้าระวังการเตือนภัยเพื่อป้องกันการบาดเจ็บ ที่มีประสิทธิผลสามารถลดอัตราการเกิดการบาดเจ็บได้ และทำให้ได้พื้นที่ต้นแบบในการดำเนินงานป้องกันการบาดเจ็บแบบบูรณาการทุกกลุ่มวัย

Keywords:    การบาดเจ็บ, การพัฒนาระบบเฝ้าระวัง, การถ่ายโอนให้กับท้องถิ่น