อัตราการใช้ยาปฏิชีวนะในบาดแผลสดจากอุบัติเหตุของโรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดพิษณุโลก

บทคัดย่อ

กระทรวงสาธารณสุขได้กำหนดตัวชีวัดและระดับเป้าหมายสำหรับโรงพยาบาลเพื่อประเมินความสมเหตุผลของการสั่งใช้ยา จำนวนรวม 18 ตัวชีวัด การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและนำเสนอข้อมูลการใช้ยาปฏิชีวนะในบาดแผลสดจากอุบัติเหตุ ของโรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดพิษณุโลก เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบเก็บข้อมูลย้อนหลังโดยประเมินข้อมูลการใช้ยาปฏิชีวนะในผู้ป่วยนอกที่มีบาดแผลสดจากอุบัติเหตุที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ชุมชนจังหวัดพิษณุโลก ปีงบประมาณ 2563 (1 ตุลาคม 2562 ถึง 30 กันยายน 2563) และได้รับการลงรหัส International Classification of Disease and Related Health Problem 10th Revision (ICD-10) ประชากร คือ ผู้ป่วยบาดแผลสด จำนวน 21,773 คน กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยนอกที่มาด้วยบาดแผลสดจำนวน 979 คน นำข้อมูล ที่ได้มาประเมินเพื่อวิเคราะห์ความสมเหตุผลของการสั่งใช้ยาปฏิชีวนะในบาดแผลสด ตามแนวทางการใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันการติดเชื้อในบาดแผลสดจากอุบัติเหตุ (Clinical practice guideline, CPG) ผลการวิจัยพบว่าผู้ป่วยบาดแผลสดจากอุบัติเหตุมีการได้รับยาปฏิชีวนะร้อยละ 57.20 แต่จากการประเมินโดยแบ่งกลุ่มตาม CPG พบว่า ผู้ป่วย 696 คน (ร้อยละ 71.09) ได้รับยาปฏิชีวนะอย่างสมเหตุผล ขณะที่ผู้ป่วย 283 คน (ร้อยละ 28.91) ได้รับยาโดยไม่สมเหตุผล การใช้ยาปฏิชีวนะในบาดแผลสดจากอุบัติเหตุของโรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดพิษณุโลก ยังไม่เป็นไปตามเป้าหมาย แม้ว่าส่วนใหญ่ได้รับยาปฏิชีวนะอย่างสมเหตุผล แต่ตัวชี้วัดยังไม่บรรลุตามเกณฑ์ อาจจำเป็นต้องปรับรูปแบบการรายงานโดยใช้แนวทางอื่นร่วมด้วย เช่น CPG จึงจะสามารถแสดงถึงรายละเอียดความเหมาะสมในการสั่งใช้ยาให้เห็นได้โดยชัดเจน เพื่อให้ตัวชี้วัดสามารถสะท้อนผลการดำเนินงานตามนโยบายการใช้ยาอย่างสมเหตุผลได้อย่างแท้จริง