ภาวะกรดแล็กติกคั่งจากยาเมทฟอร์มิน

บทคัดย่อ

เมทฟอร์มิน (metformin) เป็นยารักษาเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งใช้กันอย่างแพร่หลาย ปัจจุบันแนะนำให้ใช้เป็นยา ตัวแรกในการรักษาเบาหวานชนิดที่ 2 เนื่องจากมีประโยชน์ช่วยลดความเสี่ยงจากการเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจและหลอดเลือดสามารถใช้ร่วมกับยาลดระดับน้ำตาลในเลือดกลุ่มอื่น ๆ ได้ อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้บ่อยเกิดกับระบบทางเดินอาหาร อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้น้อยแต่รุนแรงและอัตราการเสียชีวิตสูง ได้แก่ ภาวะกรดแล็กติกคั่งจากยาเมทฟอร์มิน (metformin-associated lactic acidosis, MALA) เป็นภาวะฉุกเฉินทางอายุรกรรม ไม่มีอาการลักษณะเฉพาะเจาะจงเกิดจากการคั่งของยาเมทฟอร์มินในร่างกายเนื่องจากมีสาเหตุทำให้ขับยาและหรือกรดแล็กติกออกจากร่างกายได้น้อยลง หรือสร้างกรดแล็กติกเพิ่มมากขึ้น ผู้ป่วยต้องได้รับการวินิจฉัยและดูแลรักษาอย่างเร่งด่วน ด้วยการรักษาแบบประคับประคอง รักษาภาวะสมดุลกรด-ด่าง เกลือแร่ของร่างกาย รักษาโรคร่วม และเร่งขจัดยาเมทฟอร์มินออกจากร่างกายตามข้อบ่งชี้ด้วยการบำบัดทดแทนไตโดยเฉพาะวิธีฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม พบว่า ได้ผลการรักษาที่ดี สามารถป้องกันการเกิดอุบัติการณ์โดยพิจารณาใช้ยาด้วยความระมัดระวังในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงและปรับขนาดยาตามระดับการทำงานของไต ให้คำแนะนำผู้ป่วยเพื่อเฝ้าระวังอาการของภาวะกรดแล็กติกคั่งจากยาเมทฟอร์มิน ให้หยุดยา ทันทีเมื่อมีอาการดังกล่าวและเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลอย่างรวดเร็วและเหมาะสม