เมลิออยโดลิสในผู้ใหญ่ที่โรงพยาบาลเมืองฉะเชิงเทรา

บทคัดย่อ

การศึกษาย้อนหลังเชิงพรรณนาผู้ป่วยเมลิออยโดสิสในผู้ใหญ่ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเมืองฉะเชิงเทราซึ่งอยู่ในเขตภาคตะวันออก ตังแต่มกราคม 2548 ถึงธันวาคม 2550 โดยการทบทวนเวชระเบียน ผู้ป่วยในที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเมลิออยโดสิส โดยใช้เกณฑ์การวินิจฉัยจากผลเพาะเชื่อจากสิ่งส่งตรวจเช่นเลือด เสมหะ ปัสสาวะ หนอง น้ำจากข้อ หรือสิ่งส่งตรวจอื่น ขึ้นเชื้อ Burkholderia pseudomallei ศึกษาโดยรวบรวมข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วยใน ภาพรังสีปอด อัลตราซาวนด์ และผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อศึกษาถึงโรคที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อลักษณะทางคลินิก การรักษา และผลการรักษา ในช่วงเวลาดังกล่าวพบผู้ป่วย ติดเชื้อเมลืออยโดสิสจำนวน 46 ราย ซึ่งมีอายุเฉลี่ย 55.1 ปี (SD 14.2) เป็นเพศชาย 29 ราย หญิง 17 ราย (ชาย:หญิง 1.7:1) ร้อยละ 69.5 มีอายุระหว่าง 40-70 ปี ผู้ป่วยส่วนใหญ่มารับการรักษาในช่วงเดือนมิถุนายน ถึงเดือนธันวาคม มีภูมิลำเนาอยู่ในอำเภอสนามชัยเขต (10 ราย; 21.7%) ผู้ป่วยกลุ่มนี้ร้อยละ 19.6 ไม่มีโรคประจำตัว ที่เหลือมีภาวะหรือโรคประจำตัว ได้แก่ เบาหวาน (45.6%) ดื่มเหล้าจัด (13.0%) โรคตับแข็ง (10.9%) โรคไต (8.7%) โรคชาลัสซีเมียและถุงลมโป่งพอง เท่ากัน (6.5%) ตามลำดับ ร้อยละ 63 มีการติดเชื้อในกระแสเลือดเมื่อใช้เกณฑ์ของแพทย์หญิงวิภาดา เชาวกุลและคณะ แบ่งลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วยกลุ่มนี้ จำแนกได้เป็นกลุ่มติดเชื้อในกระแสเลือดแบบไม่แพร่กระจาย (non-disseminated sepicemic melioidosis) ร้อยละ 56.5 กลุ่ม ติดเชื้อในกระแสเลือดแบบแพร่กระจาย (disseminated sepricemic melioidosis) ร้อยละ 6.5 กลุ่มติดเชื้อเฉพาะที่ (ocalized melioidosis) ร้อยละ 34.8 และกลุ่มติดเชื้อเฉพาะที่แบบหลายตำแหน่ง (mulifoal localized meliodosis) ร้อยละ 2.2 อวัยวะที่ติดเชื้อมากที่สุดคือปอดอักเสบ 18 ราย รองลงมาเป็นการติดเชื้อที่ผิวหนังและเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง ฝีที่ม้าม ฝีที่ตับ ข้อติดเชื่อ ระบบทางเดินปัสสาวะผู้ป่วยกลุ่มนี้ได้รับการรักษาโดยการให้ยาต้านจุลชีพ ceftazidime ร้อยละ 63 การผ่าตัด 11 ราย ผู้ป่วยเสียชีวิตทั้งหมด 14 ราย (30.4%) โดยจำแนกเป็นกลุ่มที่ติดเชื้อในกระแสเลือด 10 ราย และกลุ่มติดเชื้อเฉพาะที่ 4 ราย โรคเมลิออยโดสิสยังเป็นปัญหาที่สำคัญไม่เฉพาะในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบผู้ป่วยได้ทุกภาค ในกลุ่มที่ติดเชื้อรุนแรงยังมีอัตราการเสียชีวิตสูง การวินิจฉัย ที่ถูกต้องรวดเร็วและให้การรักษาที่เหมาะสมยังเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ป่วย