เอกซ์เรย์คอมพิวเตอร์สมองในโรงพยาบาลฉะเชิงเทรา: ข้อบ่งชี้และการตรวจพบ

บทคัดย่อ

มีการส่งตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง (Computed tomography scans of brain: CT brain) ในโรง-พยาบาลเมืองฉะเชิงเทรามีปริมาณเพิ่มขึ้นทุกปี การศึกษาแบบย้อนหลังเชิงพรรณนานี้รวบรวมข้อมูล เพศ อายุผู้ป่วย การบันทึกระดับ Glasgow Coma Scale (GCS) อาการ ข้อบ่งชี้ในการส่งตรวจและผลการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง (CT brain) แล้ววิเคราะห์หาปัจจัยที่มีนัยสำคัญต่อผลตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง ผู้ป่วยที่ได้รับการส่งตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองทั้งหมด 596 รายตั้งแต่ 1 ตุลาคม ถึง 30 พฤศจิกายนพ.ศ. 2551 อายุเฉลี่ย 49.80, 22.0 ปี ผู้ป่วยชายร้อยละ 5773 ร้อยละ 60.2 ส่งตรวจโดยแพทย์เพิ่มพูนทักษะ (intern) จำแนกผู้ป่วยเป็น 4 กลุ่มได้แก่กลุ่มที่ติดตามการรักษา (follow up) กลุ่มที่ส่งจากกลุ่มงานจิตเวช กลุ่ม อุบัติเหตุ (trauma) และกลุ่มไม่ใช่อุบัติเหตุ (non-trauma) ผู้ป่วยกลุ่มที่ไม่ใช่อุบัติเหตุมีจำนวนมากที่สุด (69.4%)การพบผลบวกเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองไม่แตกต่างกันในกลุ่มอุบัติเหตุ (61.2%) และกลุ่มไม่ใช่อุบัติเหตุ (63.6%อายุเฉลี่ยของผู้ป่วยที่มีผลตรวจเป็นบวกในกลุ่มไม่ใช่อุบัติเหตุ (54.8, 20.5 ปี) สูงกว่าในกลุ่มอุบัติเหตุ (31.8, 17.8 ปี) การบันทึก GCS ในกลุ่มอุบัติเหตุ (90.3%) มากกว่าในกลุ่มไม่ใช่อุบัติเหตุ (68.6%) ระดับ GCS มีความสัมพันธ์กับผลบวกเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง ผู้ป่วยภาวะเลือดออกในศีรษะ (intracranial hematoma) มีค่าเฉลี่ย CS ต่ำกว่าผู้ป่วยสมองขาดเลือด (infarct) ผู้ป่วยอุบัติเหตุ และไม่ใช่อุบัติเหตุ จำนวน 370 ราย (เฉพาะที่มีบันทึก GCS และอายุมากกว่า 4 ปี) มีผลบวกเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองร้อยละ 66.2 ในจำนวนนี้ร้อยละ 41.2 มีระดับ GCS เท่ากับ 15 อาการ ข้อบ่งชี้ในการส่งตรวจที่พบมากในกลุ่มนี้ได้แก่ การมีบาดูแผล ที่ศีรษะ อาการปวดศีรษะ การหมดสติ (loss of conscious : LOc) จำเหตุการณ์ไม่ได้ (nesia) รวมทั้งการตรวจพบกล้ามเนื้ออ่อนแรง (sign of motor deficency) ดังนั้นควรนำผู้ป่วยที่มี GcS น้อยกว่า 15 ส่งตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง และนำอาการ ข้อบ่งชี้เฉพาะ รวมทั้งการตรวจพบกล้ามเนื้ออ่อนแรง มาพิจารณาในการส่งผู้ป่วย GCS เท่ากับ 15 ตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง