โรคบรูเซลโลซิสในประเทศไทย

บทคัดย่อ

โรคบรูเซลโลซิสในคน นับว่าเป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คนที่สำคัญโรคหนึ่ง โรคนี้ไม่พบในประเทศไทยมานาน ก่อนที่จะพบโรคนี้อีกเมื่อ พ.ศ. 2546 มีรายงานโรคนี้ในวารสารภาษาอังกฤษเพียง 3 รายงานเท่านั้นรายงานฉบับนี้นำเสนอการพบโรคบรูเซลโลซิสในคนรายใหม่ 3 ราย และทบทวนรายงานโรคบรูเซลโลซิสในคนไทยทั้งหมด 38 ราย โดยเป็นผู้ป่วยจำนวน 35 ราย ในระยะเวลา 5 ปีที่ผ่านมา ซึ่งเป็นช่วงระยะเวลาที่รัฐบาลมีนโยบายส่งเสริมการเลี้ยงแพะสำหรับเกษตรกร เป็นการยืนยันว่าโรคบรูเซลโลซิสในคนเป็นโรคอุบัติซ้ำเกิดขึ้นในประเทศไทย ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นผู้ใหญ่ พบในเด็กเพียง 2 ราย ส่วนใหญ่มาด้วยอาการไข้ระยะเวลานานหลายวันร่วมกับอาการปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อและข้อ การวินิจฉัยโรคทำโดยการตรวจทางซีโรโลยี่การเพาะเชื้อจากเลือดพบ Brucella spp. 12(31.6%) รายจาก 38 ราย โดยครึ่งหนึ่งพบว่าเป็นเชื้อ Brucela melitensis ลักษณะการเกิดโรคมักเกิดเป็นกลุ่มเล็ก ๆ ในเกษตรกรที่มีอาชีพเลี้ยงแพะ มีเพียงรายเดียวที่ติดโรคจากแกะ ลักษณะของโรคบรูเซลโลซิสมักเกิดภายหลังจากมีโรคแท้งระบาดในแพะ และผู้ดูแลสัตว์ล้วง จับซากลูกสัตว์และรกสัตว์ด้วยมือเปล่า ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่สุดของโรคนี้ มีผู้ป่วยเพียง 3 ราย (7.9%) ที่มีประวัติดื่มนมแพะดิบ การรักษาส่วนใหญ่ได้ผลตอบสนองดีกับยาปฏิชีวนะ doxycycline และ/หรือ tifampicin และ/หรือ ciprofloxcin แพทย์ผู้ดูแลผู้ป่วยพึงตระหนักถึงโรคบรูเซลโลซิสในผู้ป่วยที่มีอาการไข้นาน และมีอาการปวดกล้ามเนื้อและข้อร่วมด้วย โดยควรซักประวัติเกี่ยวกับอาชีพเสี่ยง และเตือนเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ถึง อันตรายจากการสัมผัสกับสัตว์ที่แท้งลูกหรือติดโรค และควรให้มีการอบรมการเลี้ยงแพะอย่างถูกสุขลักษณะโดยเร่งด่วน