ความไวของภาพถ่ายรังสีในการวินิจฉัย โพรงไซนัสแมกซิลาอักเสบเฉียบพลัน

บทคัดย่อ

โพรไซนัสแมกซิลาอักเสบเป็นโรคที่พบบ่อยโรคหนึ่งในเวชปฏิบัติทั่วไปและเป็นสาเหตุหนึ่งที่มีการใช้ยาปฏิชีวนะในแผนกผู้ป่วยนอก การวินิจฉัยไซนัสอักเสบที่แม่นยำสำหรับแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปโดยอาศัยอาการและอาการแสดงของผู้ป่วยเพียงอย่างเดียวเป็นไปค่อนข้างยาก เพราะอาการเหล่านั้นไม่เฉพาะเจาะจงและคล้ายกับโรคหวัด การวินิจฉัยมาตรฐานของไซนัสอักเสบคือการเจาะไซนัสเพื่อเอาหนองเพาะเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งเป็นวิธีการที่ invasive และยาก ที่ผู้ป่วยจะยอมรับได้ จึงมีการวินิจฉัยทางรังสีมาช่วยในการวินิจฉัย เช่น standard radiology, ultrasonography, computed tomography และ magnetic resonance imaging วิธีการที่สะดวก รวดเร็วและแม่นยำในการวินิจฉัยโพรงไซนัสแมกซิลาอักเสบในเวชปฏิบัติจึงมีความจำเป็น เพื่อประโยชน์ในการวินิจฉัยต่อไป การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความไวของ plain-film paranasal sinus ในการวินิจฉัยโพรงไซนัสแมกซิลาอักเสบ โดยศึกษาผู้ป่วยที่วินิจฉัยโพรงไซนัสแมกซิลาอักเสบจากผลการส่องกล้องไซนัสโดย โสต ศอ นาสิกแพทย์ พบหนองจาก middle meatus หรือที่ nasopharyx หน้ารูเปิด eustachain tube อย่างน้อย 1 ข้าง ณ แผนกผู้ป่วยนอกหู คอ จมูก โรงพยาบาลพะเยา ผู้ป่วยทั้งหมดส่งตรวจ plain-film paranasal sinus และรังสีแพทย์อ่านผลการตรวจโดยไม่ทราบผลการวินิจฉัยของผู้ป่วยผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยโพรงไซนัสแมกซิลาอักเสบ 55 ราย เป็นหญิง 37 ราย (ร้อยละ 67.3) ชาย 18 ราย (ร้อยละ 32.7) มีอายุตั้งแต่ 14 - 72 ปี (เฉลี่ย 42.7 ปี) ไม่เคยได้รับยาปฏิชีวนะมาก่อน 38 คน (ร้อยละ 69.1) ระยะเวลาที่มีอาการตั้งแต่ 1-90 วัน (เฉลี่ย 18.2 วัน + 21.1) เป็นโรคทั้งสองข้าง 28 ราย (ร้อยละ 50.9) อาการส่วนใหญ่คือ มีน้ำมูกหรือเสมหะลงคอ 54 ราย (ร้อยละ 98.2) คัดจมูก 38 ราย (ร้อยละ 69.1) ปวดหรือแน่นจมูก/ใบหน้า 32 ราย (ร้อยละ 58.2) จมูกไม่ได้กลิ่น/ได้กลิ่นลดลง 24 ราย (ร้อยละ 43.6) มีกลิ่นเหม็นในจมูก 11 ราย (ร้อยละ 20.0) ผลการตรวจทางรังสีผิดปกติ 48 ราย ความไวของภาพถ่ายรังสีเท่ากับร้อยละ 87.3 จากการศึกษานี้พบว่า plain-film paranasal sinus มีความไวค่อนข้างสูง จึงยังมีประโยชน์สำหรับแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปในการค้นหาผู้ป่วยโพรงไซนัสแมกซิลาอักเสบ