สื่อให้ความรู้กล่องวัคซีน

บทคัดย่อ

หมู่บ้านในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านน้ำรีพัฒนาเป็นหมู่บ้านที่ทุรกันดารพื้นที่ติดกับชายแดนของประเทศลาวไม่มีด่านสากล ทำให้มีประชาชนจากประเทศเพื่อนบ้านเดินทางเข้าออกหมู่บ้านอย่าง ต่อเนื่อง ประชาชนในเขตพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) บ้านน้ำรีพัฒนาเป็นชนเผ่าลั๊วะและใช้ภาษาลี้วะเป็นภาษาหลัก อีกทั้งประชาชนชนร้อยละ 70 ไม่ได้รับการศึกษา และไม่มีความรู้ในเรื่องวัคซีน ที่บุตรหลานควรจะได้รับข้อมูล การมารับวัคซีนในเด็กแรกเกิดจนถึง 5 ปี ของ รพ.สต. บ้านน้ำรีพัฒนา ในปี 2557 มีจำนวนเด็กมารับวัคซีนเพียงร้อยละ 40 จากการสำรวจข้อมูลในผู้ปกครองเด็ก 0-5 ปี พบว่าผู้ปกครองขาดความรู้เกี่ยวกับเรื่องวัคซีนร้อยละ 62 ผู้ศึกษาจึงได้จัดทำนวัตกรรมสื่อให้ความรู้เรื่องวัคซีนสองภาษาประกอบด้วยภาษาไทยและภาษาท้องถิ่น (ลั๊วะ) รูปแบบ การวิจัยและพัฒนา เลือกกลุ่มเป้าหมายแบบเจาะจง คือมารดาหรือผู้ปกครองเด็กแรกเกิด ถึง 5 ปี ทั้งหมดในเขตรับผิดชอบ ทดลองใช้นวัตกรรมตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงมิถุนายน พ.ศ. 2558 วิเคราะห์ผลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ร้อยละ ค่าเฉลี่ยเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบทดสอบความรู้เรื่องวัคซีนและเจตคติที่มีต่อการพา บุตรหลานมารับวัคซีน และแบบประเมินความพึงพอใจต่อการใช้นวัตกรรมผลการศึกษาค่าเฉลี่ยของระดับความรู้และเจตคติที่ดีต่อการพาบุตรหลานมารับวัคซีนก่อนใช้นวัตกรรมอยู่ในระดับพอใช้ร้อยละ 53 หลังจากมีการใช้นวัตกรรมกับกลุ่มเป้าหมาย ในระยะ 2 เดือน ได้แก่ ช่วงเดือนมีนาคมถึงเมษายน 2558 ค่าเฉลี่ยของระดับความรู้และเจตคติที่ดีต่อการพาบุตรหลานมารับวัคซีนอยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 78 และได้มีการทำแบบทดสอบเพื่อวัดความรู้ ซ้ำอีกครั้งหลังมีการใช้นวัตกรรมไปแล้ว 2 เดือน ได้แก่ เดือนพฤษภาคมถึงมิถุนายน 2558 ผลปรากฏว่าค่าเฉลี่ยของระดับความรู้และเจตคติที่ดีต่อการพาบุตรหลานมารับวัคซีนอยู่ อยู่ในระดับดี ร้อยละ 96 และจากการทำ แบบประเมินระดับความพึงพอใจของผู้ใช้นวัตกรรม อยู่ในระดับดี ร้อยละ 94 เนื่องจากภาษาลั๊วะเป็นภาษาพูด ไม่มีภาษาเขียนควรจัดทำนวัตกรรมสื่อให้ความรู้ในรูปแบบการบันทึกเสียงลงไปซึ่งจะช่วยให้มีความเที่ยง ต่อการแปลความหมายของผู้ใช้ และทำให้ข้อมูลในสื่อไม่มีการบิดเบื่อนและง่ายต่อการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายที่อ่านหนังสือไม่ได้ อีกทั้งนวัตกรรมควรมีความแข็งแรงคงทน สามารถใช้งานได้นาน ขนาดของนวัตกรรมควรปรับให้เหมาะสมเพื่อสะดวกแก่การอ่านและมองเห็นสื่อได้ชัดเจน