การพัฒนาระบบดูแลทารกลิ้นติดเพื่อส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา

บทคัดย่อ

ทารกลิ้นติด (tongue tie) เป็นปัญหาหนึ่งที่รบกวนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ เดิมระบบการดูแลในโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมาไม่ชัดเจน กระทบต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ จึงสนใจพัฒนาการดูแลทารกกลุ่มนี้โดยใช้การจัดการความรู้ (knowledge management) มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาระบบการดูแลทารกลิ้นติดเพื่อส่งเสริมการเลี้ยงลูก ด้วยนมแม่ และศึกษาผลการใช้ระบบการดูแลทารกลิ้นติดที่ได้จากการพัฒนา วิธีการศึกษาเป็นวิจัยและพัฒนา แบ่งเป็น 3 ระยะ กลุ่มตัวอย่าง คือ แพทย์ พยาบาล จำนวน 19 คน ระยะเวลาการศึกษา กุมภาพันธ์ 2554 - กันยายน 2555ทดลองใช้ระบบกับทารกลิ้นติด จำนวน 307 ราย เครื่องมือวิจัย คือ แบบบันทึกข้อมูลคลินิกนมแม่ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ผลการศึกษา ระยะที่ 1 ได้ระบบการดูแลทารกลิ้นติดจากกระบวนการ KM ระยะที่ 2นำระบบจากระยะที่ 1 มาใช้พบทารกลิ้นติด 42 ราย คิดเป็น 1.1% ได้รับการผ่าตัด 41 ราย ข้อเสนอแนะจากการศึกษา คือ ระบบคัดกรองทารกลิ้นติดขาดประสิทธิภาพ และการเข้าถึงการผ่าตัดรักษาหลายขั้นตอน ระยะที่ 3 พัฒนาระบบบริการโดยใช้แนวคิด Lean ลดขั้นตอนและลดระยะเวลาส่งปรึกษาระหว่างแผนก ช่วยให้แม่และทารกเข้าถึงบริการได้เร็วขึ้น คัดกรองทารกลิ้นติดได้ 265 ราย คิดเป็นร้อยละ 2.7 ของทารกที่คลอดทั้งหมด หลังทำหัตถการพบว่าทารกดูดนมแม่ได้ดีขึ้น อาการเจ็บหัวนมของแม่ลดลง ติดตามข้อมูลเมื่อทารกอายุ 1 เดือน พบว่าทารกได้รับนมแม่อย่างเดียวร้อยละ 87.8 ดังนั้น ระบบการดูแลทารกลิ้นติดที่พัฒนาจากกระบวนการ KM และ Lean ช่วยให้ทารกลิ้นติดเข้าถึงบริการได้เร็วขึ้น ช่วยให้แม่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ต่อไปได้