รูปแบบการคัดกรองโรคจอตาจากเบาหวานในชุมชนของประเทศไทย

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ของงานวิจัยเปรียบเทียบนี้ เพื่อประเมินการนำร่องใช้ภาพถ่ายจอตาแบบดิจิตอล เพื่อ คันหาผู้ป่วยโรคจอตาจากเบาหวานในชุมชนเพื่อส่งต่อจักบุแพทย์ ผู้ป่วยเบาหวานในจังหวัดตาก ได้รับการตรวจจอตาด้วยการถ่ายภาพจอตาแบบดิจิตอล ซึ่งอ่านผลขั้นแรกโดย บุคลากรทางการแพทย์ผู้รับการอบรมและได้รับการกำกับดูแลโดยจักษุแพทย์ในโรงพยาบาลตาก ได้หมุนเวียนกล้องถ่ายภาพจอตาไปตรวจจอตาของผู้ป่วยเบาหวานในชุมชนต่าง ๆ ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาล อัตราการตรวจตา รวมทั้งความชุกของเบาหวานเข้าจอตา ซึ่งตรวจได้จากวิธีนี้ใน พ.ศ. 2551 ได้เปรียบเทียบการตรวจด้วยวิธีดั้งเดิมคือ การตรวจตาโดยจักบุแพทย์ด้วยเครื่องมือ indirect ophthalmoscope ในเขตชุมชนเดียวกัน เมื่อ 2 ปีก่อนพบว่าในเวลา 5 เดือนของปีงบประมาณ 2551 ผู้ป่วยเบาหวานจำนวน 2,290 คน (47.8%) ได้รับการตรวจตาด้วยระบบดิจิตอล ซึ่งมี มากกว่าจำนวนการตรวจได้ในช่วงเวลาเดียวกันของปีงบประมาณ 2550 และ 2549 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.01) ความชุกของเบาหวานเข้าจอตาชนิด non-proliferative เท่ากับ 32.1เปอร์เซ็นต์ ก็มากกว่าความชุกที่ตรวจได้จากวิธีเดิม ซึ่งเท่ากับ 15.1 เปอร์เซนต์ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.01) อย่างไรก็ตาม ความชุกของเบาหวานเข้าจอตาชนิด proliferative เท่ากับ 2.6 เปอร์เซ็นต์ ไม่มีความแตกต่างจากความชุกที่ตรวจได้จากวิธีเดิม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 4.8) การตรวจจอตาด้วยการใช้ภาพดิจิตอลนี้ สามารถตรวจผู้ป่วยได้จำนวนมากกว่าวิธีเดิมในเวลาที่สั้นกว่า และยังคันหาผู้ป่วยที่มีเบาหวานเข้าจอตาได้มากกว่า วิธีการตรวจนี้ควรจะได้รับนำไปใช้ทั่วประเทศ เพื่อลดปัญหาตาบอดของประเทศต่อไป