กิจกรรมที่สะท้อนคุณภาพงานบริการเภสัชกรรมและความพึงพอใจต่อบริการร้านยาในเครือข่ายประกันสุขภาพ: กรณีศึกษาคลินิกชุมชนอบอุ่นมหาชัย นครราชสีมา

บทคัดย่อ

หลังจากมีโครงการประเมินรับรองร้านยาคุณภาพก็ได้มีความพยายามทดลองให้ร้านยาคุณภาพเข้าร่วมเป็นเครือข่ายให้บริการเภสัชกรรมในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ การเข้าร่วมเป็นเครือข่ายบริการเช่นนี้เป็นสิ่งใหม่สำหรับประเทศไทย การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากิจกรรมที่ร้านยาดำเนินการที่สะท้อนถึง คุณภาพการให้บริการและเพื่อศึกษาความพึงพอใจต่อบริการเภสัชกรรมของร้านยาที่เข้าร่วมเครือข่าย โดย ศึกษาในร้านยาเอกชนที่เชื่อมกับคลินิกชุมชนอบอุ่นมหาชัย นครราชสีมา การศึกษากิจกรรมที่สะท้อนถึง คุณภาพใช้วิธีการวิเคราะห์การไหลเวียนของงาน การสังเกตการปฏิบัติงานจริง การสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้อง และการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง ส่วนการประเมินความพึงพอใจใช้วิธีให้ผู้รับบริการตอบแบบสอบถาม วิเคราะห์เป็นร้อยละ การประเมินความพึงพอใจของผู้ปฏิบัติงานในคลินิกชุมชนอบอุ่น นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเจ้าของพื้นที่ และผู้อำนวยการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ สำนักงานสาขาใช้วิธีสัมภาษณ์เชิงลึกการวิเคราะห์ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพคือสรุปสาระเป็นประเด็นที่สะท้อนถึงความพึงพอใจและไม่พึงพอใจ

ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าร้านยามีกิจกรรมที่สะท้อนถึงคุณภาพการบริการหลายอย่าง เช่น การมีผังกำกับการไหลของงาน (work flow) การคัดกรองหาความคลาดเคลื่อนจากการสั่งยา (prescribing error) คัดกรองหาปัญหาที่เกี่ยวเนื่องกับยา (drug related problem) ในใบสั่งยาแล้วแก้ไขให้เหมาะสม การประเมินความพึงพอใจของผู้รับบริการพบว่ามากกว่าร้อยละ 85 พึงพอใจในระดับ 4 และระดับ 5 ของ Likert's scale แพทย์และพยาบาลที่คลินิกประเมินว่าการมีร้านยาร่วมเครือข่ายช่วยแบ่งเบาภาระของคลินิกไปได้มากนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเห็นว่าเป็นการดึงเอกชนมาร่วมบริการโดยแทบไม่ต้องลงทุนเพิ่ม ผู้อำนวยการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติสาขาเขตพอใจที่การร่วมบริการของร้านยาทำให้คลินิกชุมชนอบอุ่นบรรลุเกณฑ์มาตรฐานของหน่วยบริการปฐมภูมิที่ต้องมีเภสัชกรไม่ต่ำกว่า 4 ชั่วโมง ต่อสัปดาห์ต่อประชากร 1,000คน อย่างไรก็ตามการเข้าร่วมของร้านยายังต้องพัฒนา เช่น การขยายงานร้านยาไปในลักษณะการส่งเสริมและ ป้องกันโรคให้มากขึ้น การนำระบบคอมพิวเตอร์มาใช้เพื่อการส่งต่อข้อมูล และเพื่อการบริหารเวชภัณฑ์