การพัฒนาเทคโนโลยีที่มีความละเอียดอ่อน เชิงวัฒนธรรมในการส่งเสริมสุขภาพจิต และป้องกันโรคซึมเศร้า: การวิจัยเชิงปฏิบัติการใน 2 จังหวัดภาคอีสาน

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องนี้มีเป้าหมายเพื่อพัฒนาเทคโนโลยีที่มีความละเอียดอ่อนเชิงวัฒนธรรมในการส่งเสริมสุขภาพจิตและป้องกันโรคซึมเศร้าในสังคมอีสาน ใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการในจังหวัดขอนแก่น และยโสธร ใน พ.ศ. 2549-2551 มีผู้ร่วมการวิจัยจำนวน 698 คน การวิจัยระยะที่ 1 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการให้ความหมาย และการ รับรู้ภาวะซึมเศร้าโดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีผู้ร่วมการวิจัยจำนวน 325 คน ในระยะที่ 2 นักวิจัยร่วมกับผู้ร่วมวิจัย ศิลปิน และนักสื่อสารมวลชน จำนวน 42 คนนำข้อค้นพบในระยะที่ 1 มาเป็นพื้นฐานการผลิตรายการละคร วิทยุ 12 เรื่อง สารคดีสั้น 12 เรื่อง เพลงพื้นบ้าน 4 เพลง เพลงป๊อป 2 เพลง หนังสือการ์ตูน 1 เรื่อง ภาพยนตร์สั้น 1 เรื่อง และสปอตวิทยุ 4 เรื่อง เทคโนโลยีทั้งหมดได้รับการตรวจสอบจากผู้ร่วมวิจัยจำนวน 331 คน ในระยะที่ 3 โดยใช้วิธีการทดลองร่วมกับวิธีการศึกษาเชิงคุณภาพ การวิจัยทั้ง 3 ระยะเก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามการสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยร้อยละ และ 95% CI และข้อมูลเชิง คุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา พบว่าวลี "นั่งลืม คิดลืม บ่สนใจผู้ได้" สามารถสื่อภาวะซึมเศร้าได้ และจาก ค่า 95% CI สรุปได้ว่าสาระเกี่ยวกับอาการซึมเศร้า และการจัดการภาวะซึมเศร้าของตนเอง ตลอดจนการช่วยเหลือผู้ที่มีภาวะซึมเศร้าของสื่อที่พัฒนา สามารถสื่อได้ เข้าใจตามเกณฑ์ร้อยละ 80 ส่วนวัยรุ่นนั้นชอบอ่านหนังสือการ์ตูน และฟังเพลงป๊อป ข้อค้นพบนี้ชี้นำว่าการใช้เรื่องราวอันเป็นวิถีชีวิตของชุมชนท้องถิ่น และภาษาถิ่นสามารถสื่อสารสาระเพื่อการส่งเสริมสุขภาพจิต และป้องกันโรคซึมเศร้าได้ดีโดยผ่านช่องทางสื่อสาร ที่สอดคล้องกับวัย และการดำเนินชีวิตประจำวัน อันจะเป็นช่องทางให้การยกระดับการรับรู้ภาวะซึมเศร้าจาก พื้นที่ส่วนตัว มาสู่การป้องกันโรคซึมเศร้าในพื้นที่สาธารณะให้เกิดขึ้นได้