ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับการควบคุมโรคหืดในผู้ป่วยที่รับการรักษาในโรงพยาบาลลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับการควบคุมโรคหืด และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับการควบคุมโรคในผู้ป่วยโรคหืดอายุ 15 ปีขึ้นไป ที่รับบริการผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาลลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ ระหว่างตุลาคม 2552 ถึง กันยายน 2553 กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคหืดอายุ 15 ปีขึ้นไป เก็บข้อมูลโดยแบบสัมภาษณ์และแบบประเมินผลการควบคุมโรคหืดฉบับภาษาไทย วิเคราะห์ความสัมพันธ์โดยใช้สถิติไคว์สแควร์และการถดถอยพนุโลจิสติกพบว่ามีผู้ป่วยทั้งสิ้น 365 ราย เป็นผู้ป่วยที่มีระดับการควบคุมโรคหืดได้สมบูรณ์ 16 ราย (4.38%) ควบคุมได้บางส่วน 160 ราย (43.84%) และควบคุมไม่ได้ (189 ราย (51.78%) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับการควบคุมโรคหืดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติได้แก่ มีประวัติโรคหืดในครอบครัว (adjusted OR 2.2 95%CI 1.2, 4.0) ไม่มียาพ่นขยายหลอดลม (adjusted OR 0.3 95% CI 0.1, 0.5) สัมผัสควันธูป (adjusted OR 2.0 95% CI 1.1, 3.6) สัมผัสอากาศในฤดูฝนหรือฤดูหนาว (adjusted OR 3.1 95% CI 1.8, 5.3) และสัมผัสควันไฟจากการหุงต้มอาหาร (adjusted OR 2.1 95% CI 1.2, 3.8) ผลการศึกษาสรุปได้ว่า ผู้ป่วยโรคหีดในอำเภอลำปลายมาศควบคุมโรคได้ในระดับต่ำ ดังนั้น สถานบริการในระดับปฐมภูมิควรติดตามเยี่ยมบ้านผู้ป่วยโรคหืดทุกรายเพื่อแนะนำการใช้แบบประเมินการควบคุมโรคหืด รวมทั้งจัดการสิ่งแวดล้อมเพื่อลดการสัมผัสสิ่งกระตุ้น ส่วนในโรงพยาบาลควรมีการวัดประสิทธิภาพปอดของผู้ป่วยเพื่อเป็นข้อมูลในการเปรียบเทียบผลการดูแลรักษา และใช้ประโยชน์ในการพัฒนาการ ดูแลผู้ป่วยต่อไป