ปัจจัยความสำเร็จต่อการปฏิบัติงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคที่เป็นเลิศของสถานบริการสาธารณสุขพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยความสำเร็จต่อการปฏิบัติงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคที่เป็นเลิศของสถานบริการสาธารณสุขในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ยะลา ปัตตานี และนราธิวาส) เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีเชิงคุณภาพ ระหว่างเดือนมกราคมถึงกรกฎาคม พ.ศ. 2561 กลุ่มตัวอย่างแบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มแรกคือ ผู้บริหารและผู้รับผิดชอบงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก และกลุ่มที่สองคือ ผู้นำชุมชน อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านและประชาชนด้วยการสนทนากลุ่ม ตามลำดับจากสถานบริการสาธารณสุขจำนวน 9 แห่งของ 9 อำเภอในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ได้กลุ่มตัวอย่างรวมทั้งสิ้น 84 คน โดยการสุ่มแบบจำเพาะเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการศึกษาพบว่าปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคที่เป็นเลิศของสถานบริการสาธารณสุขในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ประกอบด้วย 3 ประเด็นหลักคือ (1) ปัจจัยผู้รับผิดชอบงานหลักและรอง (2) ปัจจัยกระบวนการและรูปแบบการดำเนินงาน และ (3) ปัจจัยแรงสนับสนุนและสัมพันธภาพระหว่างภาคีเครือข่าย ปัจจัยทั้ง 3 ประเด็นข้างต้นเป็นกลไกขับเคลื่อนงานสร้างเสริมภูมิกันโรคให้ประสบผลสำเร็จในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ จึงควรส่งเสริมปัจจัย 3 ประการสู่การกำหนดแนวทางนโยบายให้สถานบริการสาธารณสุขในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ทุกแห่งนำไปปฏิบัติเพื่อเพิ่มความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนของกลุ่มเป้าหมาย และเพิ่มภูมิคุ้มกันในชุมชน