ประสิทธิผลของกระบวนการเพิ่มความสามารถในการดูแลสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุที่อยู่อาศัยตามลำพังในชุมชนชนบท จังหวัดสุโขทัย

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้าง และทดสอบประสิทธิผลของกระบวนการเพิ่มความสามารถในการ ดูแลสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุที่อยู่อาศัยตามลำพังในชุมชนชนบท การศึกษาประกอบด้วย ระยะที่ 1 การวิเคราะห์สภาพปัญหาการดูแลสุขภาพตนเอง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่อยู่อาศัยตามลำพังในชุมชนชนบท จังหวัดสุโขทัยจำนวน 215 คน ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ระหว่าง 1 ธันวาคม 2555 - 30 มีนาคม 2556 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติสหสัมพันธ์เพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน พบว่า ตัวแปรที่ทำนายพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองได้แก่ การสนับสนุนจากบุคคลภายนอกครอบครัว การรับรู้ประโยชน์ของการดูแลสุขภาพตนเอง ความสามารถในการดำรงชีวิตประจำวัน การสนับสนุนจากบุคลากรด้านสุขภาพ และสภาวะ สุขภาพ โดยตัวแปรทั้งหมดร่วมทำนายพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองได้ร้อยละ 26.0 ระยะที่ 2 การพัฒนากระบวนการเพิ่มความสามารถในการดูแลสุขภาพตนเอง ประกอบด้วย (1) การศึกษาความต้องการ และข้อเสนอแนะของผู้ที่เกี่ยวข้องกับการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุด้วยการสนทนากลุ่ม จำนวน 6 ครั้ง (2) การตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 ท่าน พบว่า กระบวนการเพิ่มความสามารถในการดูแลสุขภาพตนเองของผู้สูงอายุที่อยู่อาศัยตามลำพังในชุมชนชนบท ประกอบด้วย ขั้นตอนที่ 1 กิจกรรมการเรียนรู้เกี่ยวกับประโยชน์ของการดูแลสุขภาพตนเองเพื่อลดผลกระทบของการสูงอายุ และการอยู่อาศัยตามลำพัง ขั้นตอนที่ 2 กิจกรรมการฝึกปฏิบัติเพื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง ขั้นตอนที่ 3 กิจกรรมการสนับสนุนทางสังคมโดยบุคคลภายนอกครอบครัวและองค์กรภาครัฐในพื้นที่ ระยะที่ 3 การทดสอบประสิทธิผลของกระบวนการเพิ่มความสามารถในการดูแล สุขภาพตนเอง พบว่า คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองภายหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p<0.05 ดังนั้น ควรนำกระบวนการดังกล่าวไปใช้ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง ของผู้สูงอายุที่อยู่อาศัยตามลำพังในชุมชนชนบท