ผลการรักษาผู้ป่วยเส้นเลือดสมองอุดตันเฉียบพลันในโรงพยาบาลชัยภูมิ โดยใช้ระบบทางด่วนพิเศษ

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อศึกษาผลการรักษาผู้ป่วยเส้นเลือดสมองอุดตันเฉียบพลันในโรงพยาบาล ชัยภูมิโดยใช้ระบบทางด่วนพิเศษ เก็บข้อมูลตั้งแต่เดือนมกราคมถึงธันวาคม 2556 การศึกษาแบ่งออกเป็น 4 ระยะได้แก่ (1) ระยะคัดเลือกผู้ป่วยเส้นเลือดสมองอุดตันเฉียบพลันเข้าระบบทางด่วนพิเศษ (2) ระยะดูแลรักษาผู้ป่วยเส้นเลือดสมองอุดตันเฉียบพลันโดยใช้ระบบทางด่วนพิเศษ (3) ระยะประเมินผลการรักษา และ (4) ระยะรวบรวมผลและวิเคราะห์เปรียบเทียบผลการรักษากับการศึกษาอื่น ทั้งในประเทศและต่างประเทศ ผลการศึกษาพบว่าในช่วง ดังกล่าว มีผู้ป่วยโรคเส้นเลือดสมองทั้งหมดจำนวน 1,461 ราย เป็นผู้ป่วยเลือดออกในสมอง 366 ราย (ร้อยละ 25.1) เป็นผู้ป่วยโรคเส้นเลือดสมองอุดตันเฉียบพลันจำนวน 1,095 ราย (ร้อยละ 74.9) จากจำนวนนี้ คัดเลือก ผู้ป่วยเข้าระบบทางด่วนพิเศษได้ผู้ป่วยจำนวน 37 ราย (ร้อยละ 3.4) ซึ่งการเข้าระบบทางด่วนพิเศษนั้น ผู้ป่วยจะได้รับการดูแลรักษาตามแผนการปฏิบัติซึ่งจะมีแนวทางเป็นมาตรฐานในการดูแลรักษาผู้ป่วย รวมทั้งได้รับการ รักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำในหอผู้ป่วยสามัญหรือหอผู้ป่วยวิกฤต (Stroke corner) มีการประเมินผลเปรียบเทียบค่า National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) และจำนวนวันนอนในโรงพยาบาลรวมทั้งอัตราตายของทั้งสองกลุ่มตัวอย่าง ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยที่เข้าระบบทางด่วนพิเศษมีค่า NIHSS เฉลี่ยแรกรับ 9.9 ระยะเวลาตั้งแต่ออกจากบ้านจนถึงได้รับยาเฉลี่ย 60 นาที ระยะเวลาตั้งแต่เริ่มมีอาการจนได้รับยาเฉลี่ย 154 นาที ค่า NIHSS หลังได้รับยาละลายลิ่มเลือด 24 ชั่วโมง มีค่า NIHSS เฉลี่ย 5.3 ซึ่งดีขึ้นและจำนวนวันนอนโรงพยาบาลเฉลี่ยเพียง 4.2 วัน แสดงให้เห็นประสิทธิผลของการรักษาผู้ป่วยเส้นเลือดสมอง-อุดตันเฉียบพลันโดยใช้ระบบทางด่วนพิเศษ อย่างไรก็ตาม แม้ว่าข้อมูลในการรักษาจะดีขึ้นอย่างชัดเจนแต่เมื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบระหว่างกลุ่มผู้ป่วยที่เข้าระบบทางด่วนพิเศษและกลุ่มปกติโดยใช้ Fisher exact test พบว่าอัตราตายของทั้ง 2 กลุ่มไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ทั้งนี้น่าจะเป็นเพราะจำนวนผู้ป่วยยังมีน้อย ซึ่งต้องติดตามเก็บข้อมูลวิจัยในช่วงต่อไป