แนวทางการยกระดับมาตรฐานการรับรองคุณภาพระบบตรวจสอบสารพิษตกค้างในผักสด ผลไม้สด

บทคัดย่อ

สำนักมาตรฐานห้องปฏิบัติการ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ส่งเสริมการพัฒนาและให้การรับรองคุณภาพ ระบบตรวจสารพิษตกค้างในผักสด ผลไม้สด มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2542 จากการวิเคราะห์ข้อมูลย้อนหลังของห้องปฏิบัติการ จำนวน 33 แห่ง พบว่ามีสิ่งที่ไม่สอดคล้องกับข้อกำหนดของการรับรองระบบคุณภาพนี้ ด้านระบบเอกสาร และการบันทึก อีกทั้งข้อกำหนดมีรายละเอียดน้อยเกินไป ข้อความซ้ำซ้อนและขาดความชัดเจน นอกจากนั้นผลการ ทดสอบ Check sample ในอดีตผ่านเกณฑ์เพียงร้อยละ 21.2 การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อกำหนดแนวทางยก ระดับมาตรฐานการรับรองคุณภาพระบบตรวจสอบสารพิษตกค้างในผักและผลไม้สด โดยมีกรอบแนวคิดการวิจัย 3 ส่วนคือ (1) การปรับมาตรฐานและยกระดับการรับรองเพื่อให้เทียบเคียงกับมาตรฐาน ISO/IEC 17025:2017 (2) การประเมินความสามารถโดยการทดสอบความชำนาญ และ (3) การพัฒนาบุคลากรที่เกี่ยวข้องทั้งทางด้าน วิชาการและระบบคุณภาพ การศึกษาครั้งนี้ทำให้มาตรฐานการรับรองเข้าสู่มาตรฐานสากล และมีข้อกำหนดเฉพาะที่ เหมาะสมกับผู้ประกอบการในประเทศไทย การใช้การทดสอบความชำนาญในการประเมินความสามารถทำให้การ ทดสอบมีมาตรฐานเดียวกันและสามารถเทียบเคียงได้ทุกห้องปฏิบัติการ โดยห้องปฏิบัติการที่เข้าร่วมทดสอบผ่าน เกณฑ์เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 66.7 ในรอบแรกและเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 93.9 ในรอบที่ 2 ซึ่งเป็นผลมาจากการอบรมเพื่อ สร้างการเรียนรู้ให้แก่บุคลากรในด้านเทคนิค จุดวิกฤติของการทดสอบ และการวิเคราะห์หาสาเหตุเพื่อนำไปป้องกัน การผิดซ้ำ การยกระดับมาตรฐานการรับรองระบบตรวจสอบสารพิษตกค้างในผักและผลไม้สดครั้งนี้ก่อให้เกิดทั้ง ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจต่อผู้ประกอบการ และประโยชน์เชิงสุขภาพต่อผู้บริโภคสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติในด้าน สาธารณสุขเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภคให้ดียิ่งขึ้น