ประสิทธิผลของการประคบเย็นบริเวณที่ให้ยาเคมีบำบัดเพื่อลดการบาดเจ็บของหลอดเลือดดำ

บทคัดย่อ

การบาดเจ็บของหลอดเลือดดำหลังให้ยาเคมีบำบัดทำให้หลอดเลือดไม่สมบูรณ์ เกิดการรั่วซึมของยาออกนอกหลอดเลือด เนื้อเยื่อผิวหนังบริเวณหลอดเลือดอักเสบและไม่เหมาะสมจะให้ยาเคมีบำบัดในบริเวณเดิมได้ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการประคบเย็นบริเวณที่ให้ยาเพื่อลดการบาดเจ็บของหลอดเลือด เป็นการศึกษาเชิงทดลอง รูปแบบ self-controlled before and after design ในผู้ป่วยมะเร็งที่เกิดบาดเจ็บหลอดเลือดดำหลังได้รับยาเคมีบำบัด ในครั้งก่อนหน้านี้ จำนวน 55 ราย ระหว่างเดือนมกราคมถึงพฤษภาคม 2560 โดยคัดเลือกผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด ที่เคยเกิด phlebitis หรือมี serpentine supra-venous streaks เป็น control เปิดเส้นเลือดตำแหน่งใหม่ ให้ยาเคมีบำบัดสูตรที่มี 5-Fluorouracil หลังให้ยาครบชุดประคบบริเวณที่ให้ด้วยเจลเย็นที่มีอุณหภูมิ 10-25 องศาเป็นเวลา 10-15 นาทีทุก 4 ชั่วโมง ติดตามผลเมื่อมารับการรักษาครั้งต่อไป เปรียบเทียบร้อยละของการเกิดการบาดเจ็บครั้งนี้ กับครั้งที่แล้วด้วย one-sample proportion test วิเคราะห์ลักษณะที่ลดโอกาสสำเร็จ ด้วย logistic regression ผลการศึกษา พบว่า การประคบเย็นลดการบาดเจ็บของหลอดเลือดดำจากร้อยละ 100.0 ในครั้งที่แล้ว เหลือร้อยละ 30.9 ในครั้งนี้ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ลักษณะที่ลดโอกาสสำเร็จได้แก่ การกลับไปสัมผัสแสงแดด การได้รับยาเคมีบำบัดติดต่อกันนานกว่า 46 ชั่วโมง ได้รับยาขนาดมากกว่า 1,000 มิลลิกรัม ขึ้นไป มีไข้ขณะได้รับยาและการเกิดหลอดเลือดดำอักเสบ (phlebitis) ก่อนจำหน่าย